Witamina D od dawna kojarzona jest z zdrowiem kości, ale jej rola w organizmie jest znacznie szersza. Coraz więcej badań wskazuje, że jej niedobór może wpływać na układ odpornościowy, funkcje mięśni, układ sercowo-naczyniowy, a nawet nastrój i zdrowie psychiczne.
Jak witamina D działa w organizmie?
Witamina D pełni funkcję hormonu, który reguluje wchłanianie wapnia i fosforu, wpływa na proliferację i funkcjonowanie komórek odpornościowych oraz modulację odpowiedzi zapalnej. Receptory witaminy D znajdują się w wielu narządach, w tym w mięśniach, sercu, mózgu i układzie odpornościowym, co tłumaczy jej szeroki wpływ na zdrowie.
Krótkotrwały niedobór
Epizodyczny spadek poziomu witaminy D, np. po zimie lub w okresach ograniczonej ekspozycji na słońce, może powodować osłabienie mięśni, lekkie pogorszenie nastroju oraz większą podatność na infekcje. Organizm często częściowo kompensuje te niedobory dzięki magazynom witaminy D w tkance tłuszczowej i wątrobie, ale efekty bywają subtelne.
Przewlekły niedobór: konsekwencje zdrowotne Długotrwały niedobór witaminy D może prowadzić do:
Dlaczego to ma znaczenie kliniczne?
Niedobór witaminy D dotyczy znacznej części populacji, nie tylko w okresie zimowym. Osoby starsze, otyłe, mieszkające w rejonach o ograniczonym nasłonecznieniu, osoby z chorobami przewlekłymi lub stosujące restrykcyjną dietę roślinną są szczególnie narażone. Suplementacja i monitorowanie poziomu witaminy D mogą znacząco zmniejszyć ryzyko powikłań zdrowotnych.
Nie wszyscy reagują tak samo
Indywidualne różnice w syntezie witaminy D zależą od fototypu skóry, wieku, masy ciała, pory roku, stosowanej diety oraz ekspozycji na słońce. Osoby z ciemniejszą karnacją lub przewlekle ograniczoną ekspozycją na światło słoneczne mają większe ryzyko niedoboru.
Co możesz zrobić już dziś – praktyczne kroki wspierające poziom witaminy D
Autor: mgr Aleksandra Kajdas
Podsumowanie
Witamina D jest niezbędna nie tylko dla zdrowych kości, ale także dla układu odpornościowego, mięśni, serca i mózgu. Krótkotrwały niedobór może dawać subtelne objawy, natomiast przewlekły deficyt zwiększa ryzyko chorób przewlekłych i infekcji. Regularna ekspozycja na słońce, odpowiednia dieta i suplementacja to proste, skuteczne strategie utrzymania prawidłowego poziomu witaminy D przez cały rok.
Piśmiennictwo
- Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med.;357:266–281, 2007
- Pludowski P, Holick MF, Pilz S, et al. Vitamin D supplementation guidelines. Osteoporos Int.;29:1817–1856, 2018
- Martineau AR, et al. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ. ;356:i6583, 2017
