Radiologia

Na początku była tamponada serca

dr n. med. Wojciech Domaradzki1
lek. Michał Guc1
lek. Małgorzata Świątkiewicz1
dr n. med. Krzysztof Białek1
lek. Piotr Skóra1
dr n. med. Magdalena Zagrodzka2

1Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca, I Oddział Kardiochirurgiczny w Bielsku-Białej

2Pracownia Rezonansu Magnetycznego, Affidea, Mazowieckie Centrum Medyczne w Warszawie

Adres do korespondencji: dr n. med. Magdalena Zagrodzka, e-mail: m.zagrodzka@gmail.com

Wstęp

Przedstawiamy opis przypadku pacjentki z wstępnym rozpoznaniem tamponady serca, której diagnostyka zatoczyła kilkakrotnie koło, aby w końcu rozpoznanie ustalił na sali operacyjnej kardiochirurg. W dobie nowoczesnej, niezwykle dokładnej diagnostyki obrazowej przedłużające się ustalanie rozpoznania w takiej sytuacji wydaje się zaskakujące. Mogąc wykonać dokładne pomiary gęstości każdej tkanki lub płynu z określeniem, czy znajduje się w nim krew czy tkanka, tamponada nie powinna stanowić większego problemu. Oczywiście tak jak we wszystkim w życiu diabeł tkwi w szczegółach. Aby dokładnie ocenić gęstość badanych struktur w badaniu metodą tomografii komputerowej (TK), zawsze na wstępie należy ocenić fazę bez podania środka kontrastowego. W przypadku osób w ciężkim stanie skracamy do minimum czas badania lub myślimy o ochronie radiologicznej pacjenta. Niestety, zdarza się, że jest to tylko chwilowa oszczędność czasu, de facto znacznie wydłużająca ustalenie właściwego rozpoznania. W opisywanym przypadku pełne wielofazowe badanie TK zostało wykonane na koniec po postawieniu diagnozy. Czy miałoby wpływ na wcześniejsze ustalenie rozpoznania? Trudno wyrokować. Na pewno zawsze w przypadku chorych w ciężkim stanie warto zastosować na wstępie pełen protokół badania TK umożliwiający wiarygodny pomiar gęstości obrazowanych tkanek. To zawsze podniesie prawdopodobieństwo skrócenia diagnostyki i zmniejszenia sumacyjnego ryzyka zgonu oraz ciężkich powikłań wynikających w konsekwencji z dalszej, już inwazyjnej diagnostyki.

Opis przypadku

Pierwszy pobyt na oddziale wewnętrznym

Pacjentka, lat 52, z nadciśnieniem tętniczym, napadowym migotaniem przedsionków, cukrzycą typu 2 oraz niewydolnością nerek została przyjęta na oddział wewnętrzny z cechami niewydolności krążenia: obrzękami obwodowymi, zastojem nad polami płucnymi, skokami ciśnienia tętniczego do 200 mmHg oraz pogorszeniem tolerancji wysiłku. W badaniach laboratoryjnych zwracały uwagę podwyższone stężenia parametrów zapalnych. Pobrano krew na posiew. Po wykonaniu badania echokardiograficznego oraz tomografii komputerowej (ryc. 1AB) rozpoznano tamponadę serca i pacjentkę przekazano na oddział kardiochirurgii w trybie natychmiastowym w celu odbarczenia tamponady.

Pierwszy pobyt na oddziale kardiochirurgii

Przy przyjęciu na oddział kardiochirurgii pacjentka była niestabilna hemodynamicznie, występowała u niej duża duszność. W pracowni hemodynamicznej założono cewnik typu pigtail do worka osierdziowego i odbarczono ok. 600 ml ropnej wydzieliny. Makro...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Omówienie

Zaciskające zapalenie osierdzia należy do rzadkich schorzeń klatki piersiowej powstałych w następstwie urazu chirurgicznego, promieniowania, przyjmowania leków, chorób tkanki łącznej, sarkoidozy, niewydolności [...]

Uwagi praktyczne radiologa

1. Wskazane jest, aby wyjściowe badanie TK klatki piersiowej u pacjentów w stanie ciężkim z wstępnym rozpoznaniem patologii w tej lokalizacji (w przypadku opisywanej pacjentki – [...]
Do góry