Miejsce winpocetyny w leczeniu zaburzeń neurologicznych
dr n. med. Wojciech Bartman
prof. dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa
- Mechanizmy działania winpocetyny i jej szerokie zastosowanie w leczeniu nie tylko schorzeń neurologicznych, ale też wielu innych, w tym potencjalnie infekcji SARS-CoV-2
- Przegląd badań naukowych poświęconych stosowaniu winpocetyny w neurologii
Częstość występowania chorób naczyń mózgowych w Polsce systematycznie wzrasta, osiągając liczbę >80 000 nowych przypadków udaru mózgu rocznie i stanowiąc 55% przyczyn hospitalizacji na oddziałach neurologicznych oraz 3 przyczynę powiązanej z niesprawnością utraty lat życia (DALYs – disability-adjusted life years lost). Wzrasta także częstość występowania schorzeń neurozwyrodnieniowych i otępiennych, których rozpowszechnienie w populacji osób >65 r.ż. wynosi obecnie 5,7-10%. Na podstawie prognoz demograficznych w perspektywie 4 kolejnych dekad przewiduje się nawet trzykrotny wzrost częstości występowania tych schorzeń1. Rodzi to potrzebę wdrożenia ukierunkowanych działań profilaktycznych przeciw najczęstszym czynnikom ryzyka chorób naczyniowych mózgu (badanie INTERSTROKE, 2017 r.) oraz otwiera możliwość zastosowania preparatów o potencjalnym działaniu naczynioaktywnym i cytoprotekcyjnym2. Mimo niedostatecznej liczby naukowych dowodów wysokiej klasy z całą pewnością leki o tym zakresie działania są szeroko stosowane w praktyce klinicznej i zalecane przez lekarzy praktyków wielu specjalności.
Jednym z nich bez wątpienia jest winpocetyna, syntetyczny ester etylowy alkaloidu apowinkaminy, pochodna naturalnej substancji wyizolowanej z liści Vinca minor – barwinka pospolitego. Od czasu zsyntetyzowania aktywnej cząsteczki pod koniec lat 60. ubiegłego wieku w krajach azjatyckich i w Europie była ona szeroko stosowana w leczeniu zaburzeń krążenia mózgowego oraz wykorzystywana jako preparat o potencjalnie neuroprotekcyjnym i prokognitywnym działaniu, a w Stanach Zjednoczonych nawet jako składnik suplementów diety wspomagających pamięć. Sprawia to, że od ponad 50 lat winpocetyna ma ugruntowane miejsce w leczeniu chorób mózgowo-naczyniowych i zespołów otępiennych. Wielokierunkowe mechanizmy działania winpocetyny powodują, że systematycznie jest ona przedmiotem badań klinicznych, w tym eksperymentalnych, czego efektem jest stopniowe poszerzanie spektrum zastosowań winpocetyny o schorzenia z zakresu otolaryngologii, okulistyki, kardiologii, geriatrii i neuropsychiatrii.
Mechanizmy działania winpocetyny i przegląd badań naukowych im poświęconych
Historycznie najstarszym znanym mechanizmem działania winpocetyny jest jej selektywna aktywność wazodylatacyjna, przekładająca się na optymalizację perfuzji w naczyniach ośrodkowego układu nerwowego (OUN)3. Bezpośrednie działanie spazmolityczne na...
