Co mówi piśmiennictwo o wykorzystaniu bromfenaku w leczeniu bólu i stanów zapalnych po operacjach okulistycznych?

dr hab. n. med. Adam Wylęgała, FEBO

Zakład Promocji Zdrowia i Leczenia Otyłości, Katedra Patofizjologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Centrum Medyczne Wylęgała w Katowicach

Fundacja Polska Akademia Okulistyki w Katowicach

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Adam Wylęgała, FEBO

Zakład Promocji Zdrowia i Leczenia Otyłości,

Katedra Patofizjologii, Śląski Uniwersytet Medyczny

ul. Medyków 18, 40-752 Katowice

budynek C3, piętro I

e-mail: awylegala@sum.edu.pl

  • Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat zastosowania bromfenaku w praktyce okulistycznej. Zostały w nim omówione właściwości farmakologiczne bromfenaku, mechanizm działania leku, jego skuteczność w leczeniu bólu i stanów zapalnych po zabiegach okulistycznych, a także możliwe skutki uboczne

Bromfenak dzięki obecności atomu bromu mocniej niż inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) hamuje proces zapalny przez blokowanie enzymów cyklooksygenazy (COX – cyclooxygenase), co pozwala na uzyskanie podobnego efektu przeciwzapalnego jak w przypadku steroidów, ale bez typowych dla nich działań niepożądanych. Szczególnie skuteczny jest w zapobieganiu obrzękowi plamki i łagodzeniu bólu po zabiegach okulistycznych.

Leczenie bólu oraz stanów zapalnych po zabiegach okulistycznych jest kluczowe dla zapewnienia pacjentom szybkiego powrotu do pełnej sprawności wzroku. Wśród dostępnych preparatów najczęściej stosowanymi w praktyce klinicznej są NLPZ oraz glikokortykosteroidy (GKS). Pierwsza grupa charakteryzuje się silnym działaniem przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym, a niektóre z substancji wykazują także działanie przeciwagregacyjne. Mają ponadto działanie rozszerzające źrenicę, wpływ na uszczelnianie bariery krew–siatkówka oraz zmniejszają migrację leukocytów. Z kolei GKS działają przeciwzapalnie i przeciwuczuleniowo, jednak ich stosowanie może prowadzić do wielu działań niepożądanych. Z tego powodu NLPZ stosowane miejscowo w okulistyce zyskują na znaczeniu. W niniejszej pracy skupimy się na omówieniu roli bromfenaku w leczeniu bólu i stanów zapalnych po operacjach okulistycznych.

Istnieją dwie istotne izoformy enzymów cyklooksygenazy: COX1 i COX2. Pierwsza jest enzymem naturalnie występującym w prawie wszystkich tkankach, a zwłaszcza w przewodzie pokarmowym, nerkach, płytkach krwi i komórkach śródbłonka. Produkuje prostaglandynę 2, która odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy dzięki zachowaniu błony śluzowej przewodu pokarmowego, regulacji nerkowego przepływu krwi i pośredniczeniu w funkcji płytek krwi.

Z kolei COX2 jest indukowany w odpowiedzi na szkodliwy bodziec, co prowadzi do powstania prostaglandyn odpowiedzialnych za stan zapalny i ból (np. u szczurów COX2 jest głównym mediatorem zapalenia w obrębie oka). W związku z tym hamowanie COX2 jest uważane za najważniejsze podejście terapeutyczne w okulistyce1.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne hamują proces zapalny przez nieselektywne blokowanie enzymów COX1 i COX2, które przekształcają kwas arachidonowy w prostaglandyny. Z kolei GKS działają również na szlak kwasu arachidonowego dzięki mechanizmowi imm...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Bromfenak – podstawowe informacje

Półtorawodna sól sodowa bromfenaku jest oznaczona chemicznie jako 2-amino-3-(4-bromobenzoilo) fenylooctan sodu, o wzorze empirycznym C15H11BrNNaO3 × 1,5 H2O2. Struktura chemiczna bromfenaku jest [...]

Leczenie bólu po operacjach okulistycznych

Praktycznie każda operacja, nawet jeśli jest pozbawiona powikłań okołooperacyjnych, może być związana ze znacznym bólem pooperacyjnym we wczesnym okresie rekonwalescencji. Silny [...]

Bezpieczeństwo stosowania bromfenaku

Bezpieczeństwo cząsteczki bromfenaku pozostało niezmienne bez względu na zastosowany preparat farmaceutyczny, a działania niepożądane były minimalne w większości badań klinicznych28.

Porównanie bromfenaku z innymi lekami stosowanymi w leczeniu bólu i stanów zapalnych po operacjach okulistycznych

IC50 jest miarą masy substancji, przy której następuje obniżenie efektywności enzymu o 50% – im jest niższe, tym substancja jest silniejsza.

Podsumowanie

Zastosowanie bromfenaku zostało dobrze przebadane i potwierdzone w wielu badaniach klinicznych, również wieloośrodkowych. Lek jest skuteczny w leczeniu zapalenia i bólu po operacji zaćmy oraz innych [...]

Do góry