Fazy choroby
Istnieją 3 fazy choroby: nieatopowa postać choroby – we wczesnym niemowlęctwie. Ponad połowa dzieci ze zmianami w dwóch pierwszych latach życia nie wykazuje nadwrażliwości związanej z IgE. Druga faza to indukcja sensytyzacji za pośrednictwem IgE na alergeny pokarmowe i środowiskowe. Trzecia faza to choroba z pogranicza alergii i autoagresji – powstanie przeciwciał przeciw własnym keratynocytom.8
Obraz kliniczny
Atopowe zapalenie skóry jest schorzeniem rozpoznawanym głównie na podstawie obrazu klinicznego. Biopsja skóry, czasem wykonywana, nie jest istotna dla ustalenia rozpoznania, ale może być konieczna dla wykluczenia innych schorzeń, szczególnie u dorosłych.
Istnieją jednak znaczne różnice w wyglądzie skóry w wyprysku atopowym. Stąd też trudności w zdefiniowaniu choroby i podaniu jednoznacznych objawów pozwalających na ustalenie właściwego rozpoznania. Wciąż najbardziej aktualne klinicznie są kryteria Hannifina i Rajki, które w sposób najwierniejszy opisują AZS. Istnieją kryteria większe i mniejsze. Spełnienie 3 z 4 kryteriów większych oraz 3 z 23 mniejszych pozwala na ustalenie rozpoznania.
Kryteria większe:
• Świąd
• Przewlekły i nawrotowy przebieg choroby
• Dodatni wywiad atopowy u chorego i/lub członków jego rodziny
• Typowe umiejscowienie i morfologia zmian skórnych (np. lichenifikacja po stronie zginaczy u dorosłych, zajęcie skóry twarzy w dzieciństwie)
Kryteria mniejsze:
• Wczesny początek zmian
• Zwiększone stężenie IgE
• Nietolerancja wełny
• Nietolerancja pokarmu
• Dodatnie testy punktowe
• Nawracające zakażenia skóry
• Nawrotowe zapalenia spojówek
• Rogowacenie mieszkowe i/lub rybia łuska
• Suchość skóry