Jak ja to robię

Wykorzystanie modelu adaptacyjnego radzenia sobie w diagnozie oraz interwencjach psychospołecznych osób z otępieniem

Dr n. med. Dorota Szcześniak1

Mgr Katarzyna Urbańska1

Dr n. med. Renata Wallner2

Prof. Rose-Marie Dröes3

Prof. dr hab. med. Joanna Rymaszewska2

1Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

2Katedra i Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

3Department of Psychiatry, VU University Medical Centres, Amsterdam, Holandia

Adres do korespondencji: Dr Dorota Szcześniak, Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, ul. Wybrzeże Pasteura 10, 50-367 Wrocław, tel. 71 784 16 28, e-mail: dorota.szczesniak@umed.wroc.pl

Z uwagi na ograniczenia terapeutyczne zespołów otępiennych oraz niewydolność społecznego systemu wsparcia oferowanego grupie osób z rozpoznaniem chorób neurodegeneracyjnych oraz ich rodzinom środowisko medyczne jest mobilizowane do poszukiwania alternatywnego podejścia do diagnozy i terapii osób z rozpoznaniem otępienia, uwzględniającego psychospołeczny aspekt ich funkcjonowania. Artykuł ilustruje model adaptacyjnego radzenia sobie, który jest wykorzystywany jako teoretyczna podstawa ujmowania potrzeb i oczekiwań osób z otępieniem i ich opiekunów, koncentrując się na prZ uwagi na ograniczenia terapeutyczne zespołów otępiennych oraz niewydolność społecznego systemu wsparcia oferowanego grupie osób z rozpoznaniem chorób neurodegeneracyjnych oraz ich rodzinom środowisko medyczne jest mobilizowane do poszukiwania alternatywnego podejścia do diagnozy i terapii osób z rozpoznaniem otępienia, uwzględniającego psychospołeczny aspekt ich funkcjonowania. Artykuł ilustruje model adaptacyjnego radzenia sobie, który jest wykorzystywany jako teoretyczna podstawa ujmowania potrzeb i oczekiwań osób z otępieniem i ich opiekunów, koncentrując się na praktycznych aspektach jego zastosowania w pracy terapeutycznej.

Choroby neurodegeneracyjne, których liczba wzrasta wraz z postępem współczesnej medycyny i wydłużającym się życiem ludzi, stanowią obecnie jedno z kluczowych wyzwań cywilizacyjnych nie tylko w aspekcie medycznym, lecz przede wszystkim społecznym i ekonomicznym. Na świecie i w Polsce żyje coraz więcej ludzi z objawami zaburzeń poznawczych oraz otępień i w związku z tym rodzi się większa potrzeba poszukiwania adekwatnego systemu wsparcia oraz efektywnego leczenia. Potrzeba ta obliguje środowisko medyczne do zdobywania nowej wiedzy oraz wypracowywania praktycznych rozwiązań w tym obszarze.

Mimo trwających od wielu lat badań klinicznych lekarze nadal konfrontują się z poważnymi ograniczeniami w zakresie skutecznego leczenia przyczynowego i objawowego z zastosowaniem oddziaływań farmakologicznych w chorobach otępiennych. Najnowsze wytyczne i rekomendacje wskazują natomiast na ważną rolę profilaktyki pierwotnej i wtórnej oraz istotne znaczenie oddziaływań pozafarmakologicznych – interwencji psychospołecznych, które wspomagają proces adaptacji do choroby oraz dynamicznie zmieniającej się sytuacji życiowej osoby z otępieniem i jej opiekuna, wspierają także procesy rozwojowe, pozwalając na zachowanie jak najdłużej dobrej jakości życia i autonomii osoby z otępieniem.[1]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Koncepcja zdrowia

Mimo że model adaptacyjnego radzenia sobie powstał na początku lat 90. XX wieku w Holandii, znakomicie wpisuje się w najnowszą konceptualizację [...]

Podstawy teoretyczne modelu adaptacyjnego radzenia sobie

Lazarus i Folkman (1984) zdefiniowali stres jako „określoną relację między osobą a otoczeniem, ocenianą jako obciążającą lub przekraczającą jej zasoby i [...]

Wykorzystanie modelu adaptacyjnego radzenia sobie w praktyce klinicznej

Ilustrację poszczególnych zadań adaptacyjnych, z którymi mierzą się osoby z otępieniem, stanowią wypowiedzi uczestników wrocławskiego Centrum Spotkań dla osób z otępieniem [...]

Diagnoza psychospołeczna

W celu wykorzystania konceptualizacji modelu adaptacyjnego radzenia sobie w praktyce pomocne jest przeprowadzenie tzw. diagnozy psychospołecznej (tab. 1). Arkusz umieszczony poniżej [...]

Podsumowanie

1. Model adaptacyjnego radzenia sobie zakłada cykliczność w monitorowaniu i ocenie sposobu funkcjonowania osoby z otępieniem.

Do góry