Problematyka stosowania przymusu bezpośredniego jest jednym z bardziej kontrowersyjnych zagadnień prawnych, ponieważ obowiązujące regulacje prawne nie są w tym zakresie jednoznaczne.

Pojęcie środków przymusu bezpośredniego

W polskim ustawodawstwie pojęcie środków przymusu bezpośredniego jest używane w wielu przepisach. Istnieje Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej¹, która reguluje uprawnienia w zakresie stosowania środków przymusu bezpośredniego służb mundurowych. W ustawie tej wymienia się aż 20 środków przymusu bezpośredniego, m.in. użycie siły fizycznej, obezwładnienie, założenie kajdanek, kaftana bezpieczeństwa, zastosowanie pasa obezwładniającego, użycie psa służbowego, zastosowanie pocisków niepenetracyjnych czy chemicznych środków obezwładniających w określonej postaci².

Z kolei na gruncie prawa medycznego pojęciem środków przymusu bezpośredniego posługują się Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób³ (dalej: u.s.z.) oraz Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego⁴ (dalej: u.o.z.p.). W u.s.z. jako środki przymusu bezpośredniego wymienia się: przytrzymanie, przymusowe zastosowanie produktów leczniczych, założenie pasów obezwładniających lub kaftana bezpieczeństwa, izolację, użycie kajdanek, pałki służbowej lub ręcznego miotacza substancji obezwładniających⁵. Z kolei u.o.z.p. do środków przymusu bezpośredniego zalicza: przytrzymanie, przymusowe podanie leków, unieruchomienie lub izolację⁶.

Z powyższych informacji należy wyciągnąć dwa wnioski. Po pierwsze, istota przymusu bezpośredniego polega na zastosowaniu różnego rodzaju środków, które mają na celu wymuszenie określonego zachowania na osobie poddanej działaniu tych środków. Po dr...