Metoda przydatna w określaniu lokalizacji i rozległości zmiany chorobowej, a co za tym idzie – w optymalnym doborze dalszej terapii

Diagnostyka fizykalna jest jednym z ważniejszych badań w stomatologii. Czynniki fizyczne, takie jak stały prąd elektryczny, pole magnetyczne, ultradźwięki, są już w codziennej praktyce. Nowym czynnikiem, który wkracza do diagnostyki, profilaktyki i leczenia wielu schorzeń, jest światło.

Znana i stosowana jest np. metoda autofluorescencji zmienionych próchnicą tkanek zęba. Diagnostyka ta stała się bardzo ważna przed profilaktycznym lakowaniem bruzd zębów u dzieci. Udokumentowano, że metoda ta pozwala wykryć zmiany demineralizacji tkanek zęba i zapobiec lakowaniu bruzdy, która wymaga leczenia.[1,2]

Lekarz dentysta pracujący z małym pacjentem musi diagnozować szybko, skutecznie i nieinwazyjnie. W diagnostyce za pomocą autofluorescencji zastosowanie znalazł czynnik fizyczny oparty na bazie światła laserowego lub z diod LED o długości fali 655 nm. Metoda wzbudzenia promieniem laserowym LIF (laser induced fluorescence) tkanek zęba wykorzystuje zjawisko fluorescencji, której wartości są inne dla tkanek zdrowych i inne dla zmienionych chorobowo. Należy do promieniowania widzialnego naszym okiem. To diagnostyka nieinwazyjna, bezbolesna i jak dotychczas najskuteczniejsza, o szerokim zastosowaniu także w innych specjalnościach stomatologicznych. Metoda ta charakteryzuje się wysoką czułością i pozwala na rejestrację zmian strukturalnych o głębokości już od 8 µm, podczas gdy diagnostyka radiologiczna na zdjęciach zębowych wewnątrzustnych wykrywa zmianę, której głębokość wynosi 500 µm. Zdjęcie RTG nie jest metodą wskazaną u młodego pacjenta i praktycznie nieprzydatną w diagnostyce próchnicy w bruździe. W metodzie LIF czynnik fizyczny, którym jest światło czerwone, zostaje wyemitowany z aparatu, a odpowiedź ze strony tkanek twardych zęba zarejestrowana w formie cyfrowej.

Inną metodą diagnostyczną jest termografia, czyli rejestracja promieniowania podczerwonego wysyłanego przez tkanki jamy ustnej, skóry, a także narządy wewnętrzne. Zastosowanie odpowiedniej kamery termowizyjnej pozwala na zarejestrowanie miejsc objętych stanem zapalnym, a tym samym wczesne zwrócenie uwagi na obecność ognisk zakażenia, które nie muszą dawać wyraźnych objawów. Wyraźnie zlokalizowane zostanie czynne ognisko zapalne, jego wielkość i rozległość.[4] Jest to metoda bezdotykowa, powtarzalna, całkowicie bezpieczna dla pacjenta i lekarza. Wymaga aklimatyzacji badanej osoby do środowiska, w którym znajduje się kamera, co czasowo wydłuża badanie. Otrzymany wynik pojawia się na ekranie komputera. Może być wykonany jako wydruk – termogram.[3] Diagnostyka ta nie jest powszechnie stosowana, mimo że jest metodą względnie tanią. Nie przeprowadzono jeszcze badań na większej liczbie osób i dlatego trudno jest powiedzieć o czułości czy swoistości tej metody.