Techniki obrazowania stosowane w stomatologii

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat obserwuje się niezwykle dynamiczny rozwój technologii medycznych znajdujących zastosowanie w radiologii stomatologicznej. Postęp w obrazowaniu radiologicznym wewnątrz- i zewnątrzustnym obejmuje sprzęt i oprogramowanie komputerowe. Szczególną uwagę zwrócić należy na wprowadzenie technik tomograficznych do diagnostyki stomatologicznej: tomografii komputerowej (TK), rezonansu magnetycznego (MR) oraz tomografii promienia stożkowego (CBCT). Rosnące nakłady na diagnostykę medyczną, wymuszane przez światowe standardy leczenia, sprawiły, że wzrosła liczba aparatów tomograficznych. Skutkuje to większą dostępnością do tego rodzaju badań i umożliwia w praktyce stosowanie ich do diagnostyki pacjentów leczonych stomatologicznie.

Tomografia komputerowa, która umożliwia szczegółową ocenę anatomii, znalazła zastosowanie w badaniu i ocenie:

• tkanek miękkich i twardych twarzoczaszki,
• zatok przynosowych,
• gruczołów ślinowych,
• urazów i wad rozwojowych.

Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego stosowane jest głównie do oceny stawów skroniowo-żuchwowych. Na jego podstawie opisuje się również gruczoły ślinowe i zatoki przynosowe.

Pojawienie się bardzo czułych aparatów CBCT, o zmiennym polu obrazowania i wysokiej rozdzielczości z przeznaczeniem wyłącznie stomatologicznym sprawiło, że tomografia na stałe zagościła w gabinetach dentystycznych.

Jednak główną, nieinwazyjną metodą diagnostyki obrazowej w jamie ustnej nadal pozostaje stosowana od ponad stu lat klasyczna radiografia wewnątrzustna. Szerszy zakres obrazowania zapewniają zewnątrzustne zdjęcia pantomograficzne.

Tak duże możliwości diagnostyczne rodzą jednak trudności w doborze odpowiedniej metody diagnostycznej w odniesieniu do konkretnego przypadku klinicznego oraz w profilaktyce. Problemem może okazać się zarówno niezlecenie odpowiedniego rodzaju badania, jak też wykonanie badań niepotrzebnych albo niewiele wnoszących do rozpoznania i leczenia pacjenta. Dodatkowym czynnikiem jest odpowiedzialność cywilna lekarza za sumienne prowadzenie leczenia zgodnie z najnowszą wiedzą oraz standardami, co w przypadku powikłań w leczeniu może skutkować krokami prawnymi ze strony pacjenta.

Zestawienie różnych technik obrazowania

Wykorzystanie różnych technik radiologicznych w celu postawienia diagnozy oraz monitorowania procesu leczenia uzależnione jest od zakresu ich obrazowania (tab. 1).