Chirurgia szczękowo-twarzowa

Rola lekarza dentysty w zespołowym leczeniu pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia

Dr n. med. Rafał Pokrowiecki

Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy im. prof. dr. Stanisława Popowskiego w Olsztynie, Oddział Chirurgii Głowy i Szyi w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej, otolaryngologii i okulistyki, koordynator oddziału: dr n. med. Krzysztof Dowgierd

         

Prywatna Praktyka Lekarsko-Dentystyczna

Adres do korespondencji: Dr n. med. Rafał Pokrowiecki, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy im. prof. dr. Stanisława Popowskiego w Olsztynie, Oddział Chirurgii Głowy i Szyi w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej, otolaryngologii i okulistyki, ul. Żołnierska 18 A, 10-561 Olsztyn, tel. 48 89 539 32 61, faks 48 89 533 77 01

Rozszczepy wargi i podniebienia to jedne z najczęściej występujących na świecie wad wrodzonych, które wymagają zespołowego, wielospecjalistycznego leczenia. Ze względu na wpływ deformacji porozszczepowej na wzrost środkowego piętra twarzy oraz większe ryzyko choroby próchnicowej, w niniejszej pracy zostanie opisana rola lekarza dentysty w złożonym procesie leczniczym tej grupy pacjentów.

Początki chirurgii rozszczepowej sięgają aż 390 r. p.n.e. Właśnie z tamtego okresu zachował się pierwszy udokumentowany przypadek 18-letniego żołnierza operowanego z powodu rozszczepu wargi górnej. Na przestrzeni wieków poglądy i sposoby leczenia tej grupy wad rozwojowych zmieniły się diametralnie.[1]

W Polsce pionierem rozwoju chirurgii rozszczepowej był prof. dr hab. med. Janusz Bardach (zm. 2002), który wraz z zespołem z Ośrodka Leczenia Wad Rozwojowych Twarzy przy Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM w Łodzi (powstały w 1962 roku) opublikował podręcznik dotyczący operacyjnego leczenia rozszczepów wargi i podniebienia. Następnie europejska grupa EUROCLEFT w latach 1996-2000 opracowywała standardy postępowania leczniczego u pacjentów z rozszczepami wargi i podniebienia, a w 2000 roku w Polsce wdrożono program wielospecjalistycznej opieki nad dziećmi z rozszczepami podniebienia pierwotnego lub wtórnego, który funkcjonuje do dzisiaj.[2]

Jak wspominał w swojej książce prof. Bardach, leczenie pacjentów z rozszczepem wargi (RW) oraz rozszczepem wargi i podniebienia (RWP) jest szczególnie trudne, ponieważ wymaga zorganizowanej i usystematyzowanej współpracy lekarzy, a także specjalistów z różnych dziedzin, choć przez wiele lat sprowadzało się jedynie do postępowania chirurgicznego (sic!). Obecnie nie można mówić o prawidłowym leczeniu pacjentów rozszczepowych bez udziału chirurgów plastycznych, laryngologów, chirurgów ogólnych i dziecięcych, jak również szczękowo-twarzowych, ortodontów, pedodontów, stomatologów ogólnych, a także specjalistów: foniatrów, logopedów i psychologów. W niniejszej pracy przedstawiona zostanie szczególna rola lekarzy dentystów w tym złożonym procesie leczniczym i terapeutycznym.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiologia i klasyfikacja rozszczepów wargi i podniebienia

Rozszczep wargi lub podniebienia jest anatomicznym defektem rozwojowym polegającym na częściowym bądź całkowitym braku ciągłości anatomicznej tych struktur. Przyczyny powstawania tych [...]

Leczenie chirurgiczne

Niezależnie od klasyfikacji leczenie rozszczepu wargi, podniebienia lub wargi i podniebienia rozpoczyna interwencja chirurgiczna. Celem plastyki rozszczepu wargi i podniebienia jest [...]

Leczenie ortodontyczne

Wsparcie lekarza ortodonty w zespołowym leczeniu wad rozszczepowych jest absolutną koniecznością i powinno być wdrożone od wczesnych dni lub tygodni po [...]

Profilaktyka i leczenie choroby próchnicowej i przyzębia

Ostatnio opublikowane badanie Tamasas i wsp. (2017) udowodniło, że istnieje związek pomiędzy występowaniem rozszczepu wargi i podniebienia a zwiększoną podatnością na [...]

Podsumowanie

Leczenie pacjentów z rozszczepami wargi i podniebienia jest długim i trudnym procesem wymagającym współpracy specjalistów z różnych dziedzin.

Do góry