Profilaktyka

Dieta z ograniczeniem cukrów prostych u dzieci w prewencji wystąpienia próchnicy

mgr Agnieszka Lejk
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, Klinika Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec

Klinika Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne

ul. Dębinki 7

80-952 Gdańsk

tel. 58 349 28 98

  • Omówienie przyczyn i rozwoju próchnicy u dzieci
  • Przedstawienie produktów kariogennych i kariostatycznych oraz zasad prawidłowego odżywiania, protekcyjnego dla zębów i jamy ustnej
  • Rola śliny w zapobieganiu procesowi próchnicotwórczemu
  • Znaczenie i rola rodziców w edukacji dzieci w zakresie prawidłowego sposobu odżywiania, a także profilaktyki próchnicy

Próchnica zębów jest najczęstszą chorobą tkanek twardych zęba u dzieci. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to „umiejscowiony, patologiczny proces pochodzenia zewnątrzustrojowego, który prowadzi do odwapnienia oraz proteolitycznego rozpadu twardych tkanek zęba”1. Problem występowania ubytków próchnicowych w zębach obserwuje się u 20-90% populacji europejskich dzieci w wieku 6 lat2. W 2015 r. w Polsce próchnica zębów dotyczyła 53,8% 3-latków oraz 94% młodzieży po ukończeniu 15 r.ż.3

Na podstawie teorii Mathewsona na rozwój próchnicy wpływają następujące czynniki:

  • odpowiednia flora bakteryjna
  • podatność tkanek zęba
  • substrat dla bakterii, czyli węglowodany
  • czas, w jakim bakterie wytwarzające kwasy działają na tkanki zęba4.

Problem rozwoju próchnicy dotyczy najczęściej dzieci pomiędzy 5 a 6 r.ż., u których dochodzi wtedy do utraty zębów mlecznych, oraz dzieci starszych – w wieku 12-14 lat, kiedy wymiana uzębienia dobiega końca. Jednak pierwsze objawy choroby można dostrzec już nawet po ukończeniu 1 r.ż.5

Profilaktyka spełnia istotną rolę prozdrowotną, także u dzieci, dlatego w Polsce powstał program monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej realizowany w latach 2016-2020. Jego celem jest edukacja rodziców i dzieci w zakresie zapobiegania wystąpieniu próchnicy. Zwraca się szczególnie uwagę na działania profilaktyczne w zakresie higieny jamy ustnej, prawidłowy sposób odżywiania oraz regularne wizyty u stomatologa6. Jednak częsta i prawidłowa pielęgnacja jamy ustnej nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeżeli nie wprowadzimy właściwych nawyków żywieniowych.

Prawidłowe nawyki żywieniowe – znaczenie dla zdrowia uzębienia i jamy ustnej

Od początku życia dziecka rolą rodzica jest m.in. pokazanie swojemu potomstwu prawidłowego sposobu odżywiania, które wpływa na dalszy jego rozwój, stan zdrowia oraz zapobiega wystąpieniu wielu chorób, w tym dotyczących jamy ustnej. Niestety coraz ...

W profilaktyce wystąpienia próchnicy najważniejsze jest kierowanie się zasadami prawidłowego odżywiania. Pierwsza z nich mówi o regularnym spożywaniu posiłków. Jest to niezwykle istotne w kontekście ryzyka wystąpienia ubytków próchnicowych. Po pos...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wprowadzanie prozdrowotnych zmian w sposobie odżywiania

Po przeanalizowaniu wymienionych wyżej zaleceń rodzi się pytanie, jak poradzić sobie ze zmianą w typowej diecie dziecka. Zwróćmy uwagę na przedstawiony poniżej [...]

Podsumowanie

Obecny styl życia i zmiany środowiskowe będą predysponować do rozwoju próchnicy. Żywność kupowana w sklepach jest coraz częściej wysoko przetworzona i obfituje nie tylko [...]

Do góry