W interakcjach, które zachodzą pomiędzy pacjentem a lekarzem dentystą i pozostałymi członkami zespołu gabinetu stomatologicznego, pojawia się pełen wachlarz emocji. Intuicyjnie wyczuwamy jednak, że tą, która występuje stosunkowo najczęściej, jest strach. Mimo że stomatologia rozwija się bardzo szybko, efekty leczenia stają się coraz bardziej przewidywalne i dostępne są rozwiązania pozwalające uniknąć lub zminimalizować ból, to dla wielu pacjentów wizyta u stomatologa jest przeżyciem generującym stres i wiążącym się z lękiem.

Jak pisze Paul Ekman, niekwestionowany ekspert w dziedzinie nauki o emocjach, pewni ludzie boją się panicznie gryzoni, podczas gdy na innych zwierzęta te nie robią wrażenia. Są osoby, dla których źródło irytacji stanowi powolna obsługa kelnerska i takie, którym jest to emocjonalnie obojętne. To, czego się boimy, co nas denerwuje albo też co powoduje naszą radość, jest w dużym stopniu uzależnione od oceny poznawczej danej sytuacji, czyli znaczenia, które jej nadajemy. Wydaje się jednak, że strach przed spotkaniem z dentystą jest dość powszechny i wspólny wielu ludziom. Paul Ekman uważa, że każda z emocji podstawowych ma wątki uniwersalne. Są to wrodzone, niewyuczone zjawiska, które aktywują daną emocję. W przypadku strachu wątkiem uniwersalnym jest poczucie zagrożenia psychiczną lub fizyczną krzywdą¹. Zdaje się, że konieczność oddania się w ręce dentysty, wiążąca się z tym utrata kontroli, wyobrażenie ewentualnego bólu, a dodatkowo nieprzyjemne doświadczenia z przeszłości to dostateczne warunki pozwalające aktywować strach. Do tej listy można dodać informację, że jama ustna i jej okolice są dla wielu osób sferą intymną, co może z kolei wiązać się z poczuciem skrępowania lub wstydu.

Z czym mogą się wiązać obawy pacjenta?

Z naszych doświadczeń wynika, że są one zróżnicowane. Najczęściej dotyczą jednak ryzyka bólu, zakrztuszenia, omdlenia, wstrząsu anafilaktycznego. Wiele osób odczuwa też wstyd związany z kondycją i wyglądem swojego uśmiechu. Niektórzy pacjenci zgłaszają obiekcje dotyczące jakości i trwałości leczenia, jego kosztów i czasu trwania.

Strach w gabinecie może mieć różne natężenie. Od lekkiego dyskomfortu, poprzez niepokój, silne napięcie, w skrajnych przypadkach do fobii czy ataku paniki. Tu jednak chcielibyśmy zrobić pewną uwagę: w kuluarowych rozmowach podczas prowadzonych prz...