Zespół zdrętwiałego podbródka (NCS – numb chin syndrome)¹ jest neuropatią czuciową nerwu bródkowego (mental nerve) objawiającą się połowiczymi parestezjami i niedoczulicą (rzadko bólem) w obrębie brody i wargi dolnej^2-4. Diagnostyka różnicowa obejmuje wiele jednostek chorobowych, ze szczególnym uwzględnieniem systemowych nowotworów złośliwych^4,5. Pacjenci z zespołem zdrętwiałego podbródka w pierwszej kolejności zgłaszają się do lekarza dentysty, upatrując źródło dolegliwości w przyczynach stomatologicznych. Po wykluczeniu patologii w obrębie jamy ustnej, dalsza diagnostyka powinna odbywać się w warunkach szpitalnych w trybie pilnym.

Anatomia nerwu bródkowego

Nerw bródkowy jest jedną z końcowych gałęzi nerwu zębodołowego dolnego (inferior alveolar nerve), który jest odgałęzieniem nerwu żuchwowego (mandibular nerve, V3), czyli jednej z trzech głównych gałęzi nerwu trójdzielnego (trigeminal nerve)^5-7. Nerw bródkowy (jako bezpośrednie przedłużenie nerwu zębodołowego dolnego) opuszcza kanał żuchwy przez otwór bródkowy, ukazując się na zewnętrznej powierzchni trzonu żuchwy i dzieląc na trzy gałęzie (ryc. 1). Zawiera włókna czuciowe unerwiające ipsilateralnie skórę okolicy bródkowej, skórę i błonę śluzową połowy wargi dolnej oraz błonę śluzową wargowej powierzchni dziąseł^8,9.

Etiologia, objawy, przyczyny

NCS po raz pierwszy został opisany przez Charlesa Bella w 1830 r. u pacjentki z rozsianym rakiem sutka, która przypadkowo zauważyła, że w trakcie spożywania napojów czuje dotyk kubka tylko na połowie ust. W badaniu fizykalnym stwierdzono u niej pa...

• rak gruczołu sutkowego (40,4%)
• chłoniaki (20,5%)
• rak gruczołu krokowego (6,6%)
• białaczki (5,1%) (tab. 2)^10,14.

Należy pamiętać, że NCS niekiedy może być również objawem innych chorób ogólnoustrojowych (choć rzadko jako izolowany objaw), takich jak m.in.:

• cukrzyca
• stwardnienie rozsiane
• kolagenozy
• infekcje itp. (tab. 1),

dlatego niezbędne jest przeprowadzenie szerokiej, interdyscyplinarnej diagnostyki^10,14.

Patomechanizm

Neuropatia nerwu bródkowego może być spowodowana przez wiele różnych czynników, m.in. jatrogenne (mechaniczne) uszkodzenie nerwu w trakcie miejscowej anestezji lub zabiegów w obrębie jamy ustnej, proces zapalny w obrębie żuchwy, demielinizacyjne u...