Inhibitory konwertazy angiotensyny w walce z demencją u chorych zakażonych HIV

Szacuje się, że z Stanach Zjednoczonych żyje więcej niż milion osób i ponad 38 milionów ludzi na całym świecie zakażonych ludzkim wirusem niedoboru odporności HIV. Terapia antyretrowirusowa (ART) znacząco poprawia jakość i długość życia osób zakażonych HIV, niemniej jednak wydłużona długość życia spowodowała ujawnianie się innych chorób współistniejących z zakażeniem. 

HIV może przenikać do mózgu i powodować stan zapalny nawet u osób z dobrze kontrolowanym zakażeniem. To pokazuje, że jakość życia tej grupy pacjentów może być znacznie pogorszona przez deficyty funkcji poznawczych i utratę pamięci, czyli tzw. związane z HIV zaburzenia neurologiczne (HAND). Istnieje pilna potrzeba zidentyfikowania leków dla starzejącej się populacji osób żyjących z HIV.

W badaniu opublikowanym w styczniu 2024 roku przez zespół Cummings TH przedstawiono wyniki pokazujące, że przyjmowanie inhibitora konwertazy angiotensyny (ACEI), który przenika przez barierę krew-mózg, zmniejszyło ryzyko rozpoznania demencji i opóźniło czas diagnozy demencji u osób z HIV. Badanie porównało osoby przyjmujące inhibitor ACE, które nie przyjmowały żadnego leku lub stosowały inny rodzaj leczenia nadciśnienia tętniczego. 

W ciągu ostatnich kilkunastu lat zgromadzono dowody na to, że obniżanie ciśnienia krwi zmniejsza ryzyko rozwoju demencji lub zaburzeń poznawczych. Ponadto, osoby przyjmujące inhibitory ACE lub blokery receptorów angiotensyny, które przenikają przez barierę krew-mózg, mają tendencję do niższego ryzyka niż osoby przyjmujące inne rodzaje leków obniżających ciśnienie krwi.

Studia na zwierzętach pokazują, że oprócz regulowania ciśnienia krwi inhibitory ACE, redukują również stan zapalny w mózgu i chronią neurony przed uszkodzeniem. Układ renina-angiotensyna w mózgu bierze również udział w regulacji uczenia się, pamięci i lęku.

Cummings TH i jego zespół sformułowali hipotezę, że ekspozycja na inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI), które przenikają przez barierę krew-mózg, zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji u osób zakażonych HIV. Dokonali retrospektywnej kohortowej analizy danych z elektronicznych kart zdrowia w celu zbadania proponowanej hipotezy, wykorzystując dane Departamentu Weteranów Stanów Zjednoczonych. Wyniki wykazały statystycznie istotne zmniejszenie diagnozy demencji u pacjentów żyjących z HIV i leczonych dodatkowo lekami z grupy ACEI i przenikających przez barierę krew-mózg. Te wyniki sugerują potencjalny efekt ochronny ekspozycji na inhibitory ACE przenikające przez barierę krew mózg przeciwko demencji w tej grupie chorych. Wnioski te wymagają jednak w dalszym ciągu dalszych badań.

Piśmiennictwo:

Cummings TH, Magagnoli J, Sikirzhytskaya A, Tyagin I, Safro I, Wyatt MD, Shtutman M, Sutton SS. Exposure to angiotensin-converting enzyme inhibitors that cross the blood-brain barrier and the risk of dementia among patients with human immunodeficiency virus. medRxiv [Preprint]. 2024 Jan 17:2024.01.16.24301275. doi: 10.1101/2024.01.16.24301275. PMID: 38293017; PMCID: PMC10827249.

Alcorn K. Some blood pressure drugs reduce the risk of dementia in people with HIV. Aidsmap, 2024. https://www.aidsmap.com/news/feb-2024/some-blood-pressure-drugs-reduce-risk-dementia-people-hiv.