Mniej znaczy więcej - optymalizacja terapii ARV

Ludzki wirus nabytego niedoboru odporności (HIV) wywołuje przewlekłe zakażenie, które prowadzi do postępującego spadku liczby limfocytów w organizmie.

Wraz z narastaniem dysfunkcji układu immunologicznego, u zakażonego pojawiają się choroby wskaźnikowe, czyli takie, które wskazują na rozwój AIDS – zespołu nabytego niedoboru odporności. Nieleczone AIDS ostatecznie prowadzi do zgonu.  

Obecnie jednak, dzięki nowoczesnej terapii antyretrowirusowej (ARV), osoby zakażone HIV mogą uniknąć progresji do AIDS, a średnia długość życia tych, którzy są systematycznie i skutecznie leczeni nie odbiega od tej dla osób zdrowych.  

Aktualnie w terapia ARV używa się następujące grupy leków: 

• Nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI) 

• Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NNRTI) 

• Inhibitory proteazy (PI) 

• Inhibitory fuzji (FI) 

• Inhibitory integrazy (InSTI) 

• Inhibitory koreceptora CCR-5 (CCR-5 inhibitors) 

• Inhibitory wiązania (AI) 

• Przeciwciała monoklonalne (MAB) 

W leczeniu ARV zazwyczaj stosuje się leki z kilku grup, co jest nazywane kompleksową terapią antyretrowirusową (cART). Ma ona zmniejszać ryzyko powstania oporności, obserwowanej w monoterapii. Standardowe schematy leczenia opierają się na dwóch NRTI, połączonych z InSTI, NNRTI lub PI. W przeszłości terapia ARV wymagała przyjmowania kilku tabletek codziennie w różnych porach dnia. Wiązało się to z dyskomfortem dla pacjenta i wymagało dużej skrupulatności. Prowadziło także do pomijania dawek leku lub zupełnej rezygnacji z leczenia. Obecnie jednak udało się osiągnąć optymalizację terapii ARV, dzięki czemu wszystkie leki są przyjmowane raz dziennie w formie 1 tabletki (STR – single tablet regimen). Dostępnych jest kilka preparatów, zawierających połączenie różnych substancji z powyższych grup. W jednym z badań klinicznych oceniono przestrzeganie przyjmowania leków na HIV w formie jednej i wielu tabletek u osób bezdomnych. Uzyskano istotnie większą adherencję do leczenia u pacjentów przyjmujący STR (P = 0.006), co przełożyło się na supresję wiremii. cART zrewolucjonizowało terapie chorych zakażonych HIV, a zamknięcie jej w jednej tabletce pozwoliło prowadzić im normalne życie na nowo.  

Piśmiennictwo: 

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Naukowe AIDS - zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV. 2022.  

Bangsberg DR, Ragland K, Monk A et al. A single tablet regimen is associated with higher adherence and viral suppression than multiple tablet regimens in HIV+ homeless and marginally housed people. AIDS. 2010; 24(18): 2835-40.