Czy osoba żyjąca z HIV może mieć cukrzycę?

Dane literaturowe pokazują, że cukrzyca wśród osób żyjących z HIV nie tylko może się zdarzyć, ale że zdarza się wcześniej i częściej, niż w populacji ogólnej. Niektórzy autorzy szacują wręcz, że u mężczyzn otrzymujących leki antyretrowirusowe cukrzyca typu 2 występuje cztery razy częściej, niż w u osób HIV(-). Głównym mechanizmem, za pośrednictwem którego dochodzi do rozwoju cukrzycy u pacjentów HIV(+), jest insulinooporność, choć wymienia się tu także wpływ m.in. wzmożonej akumulacji tkanki tłuszczowej trzewnej, leków (zwłaszcza inhibitorów proteazy) i niekorzystnego oddziaływania samego wirusa na pracę trzustki, czy wreszcie często współwystępującą z zakażeniem HIV koinfekcję HCV. Do rozpoznania cukrzycy u chorych zakażonych HIV upoważniają te same kryteria, które są stosowane w przypadku populacji ogólnej. Tym niemniej, mimo że Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w swoich najnowszych zaleceniach uwzględnia oznaczenia HbA1c w rozpoznaniu DM, czyni jednak zastrzeżenie, że w przypadku osób żyjących z HIV podstawą diagnostyki cukrzycy pozostaje badanie stężenia glukozy w osoczu. Jeżeli zostanie postawione rozpoznanie cukrzycy, nie podejmuje się próby „niefarmakologicznego” leczenia – tzn. nie zaleca wyłącznie diety i zmiany trybu życia. W takiej sytuacji konieczne jest rozpoczęcie stosowania leków hipoglikemizujących. Kryteria służące do oceny wyrównania cukrzycy nie różnią się w zależności od statusu zakażenia HIV. Pacjenci otrzymujący leczenie antyretrowirusowe wymagają kontroli glikemii co 6 miesięcy. 

1. Quin J. Diabetes and HIV. Clin Med (Lond). 2014 Dec;14(6):667-9. doi: 10.7861/clinmedicine.14-6-667. PMID: 25468855; PMCID: PMC4954142. 

2. Wytyczne PTN AIDS 2022. 

3. Duguma F, Gebisa W, Mamo A, Tamiru D, Woyesa S. Diabetes Mellitus and Associated Factors Among Adult HIV Patients on Highly Active Anti-Retroviral Treatment. HIV AIDS (Auckl). 2020;12:657-665. Published 2020 Oct 29. doi:10.2147/HIV.S279732