News
Nie tylko klątwa faraona…
18.11.2024
W Polsce jest ok. 100 tys. chorych z nierozpoznanym MZJG. Mikroskopowe zapalenie jelita grubego (MZJG) stanowi dla lekarzy wyzwanie diagnostyczne, zwłaszcza gdy objawia się jedynie przewlekłą biegunką, a makroskopowe zmiany w obrębie jelita nie są widoczne podczas rutynowych badań endoskopowych.
Specjaliści opracowali ulotkę (do pobrania niżej) z najnowszymi algorytmami postępowania, dzięki której można uniknąć ewentualnych błędów diagnostyczno-terapeutycznych.
Etiologia i chorobowość
MZJG to przewlekła choroba zapalna jelit o nieznanej etiologii. Charakteryzuje się obecnością mikroskopowych zmian histopatologicznych, przy braku nieprawidłowości widocznych w kolonoskopii. Na podstawie obrazu histopatologicznego wyróżnia się dwa główne typy choroby: zapalenie kolagenowe i zapalenie limfocytowe, oraz ich formy niepełne.
Chorobowość mikroskopowego zapalenia jelita grubego określa się na 119/100 tys., przy czym w ostatnich latach odnotowuje się wzrost liczby zachorowań na MZJG.
Szacuje się, że w Polsce jest ok. 100 tys. chorych z nierozpoznanym MZJG, co świadczy o dużej niedoskonałości obecnych metod diagnostycznych.
Objawy i diagnostyka
Głównym objawem MZJG jest uporczywa, wodnista biegunka, która u 55% pacjentów objawia się nagłym parciem na stolec. Częstość wypróżnień w nocy dotyczy 35%, a nietrzymanie stolca 26%. Nierozpoznane MZJG może być błędnie zinterpretowane jako zespół jelita drażliwego postać biegunkowa (IBS-D). Wyniki metaanalizy wykazały obecność MZJG u 9,8 pacjentów z IBS-D. Oznacza to, że nieprawidłowe rozpoznanie jako IBS-D daje liczbę ok. 100 tys. chorych z nierozpoznanym MZJG w Polsce.
Prawidłowa diagnostyka mikroskopowego zapalenia jelita grubego
W przypadku podejrzenia MZJG, kluczowe jest skierowanie pacjenta na badanie kolonoskopowe. Choć nie wykazuje ono makroskopowych zmian, umożliwia pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Podstawą rozpoznania MZJG jest wyłącznie obraz histologiczny. Eksperci zalecają wykonanie kolonoskopii z oceną końcowego odcinka jelita krętego wraz z pobraniem wycinków z prawej i lewej połowy okrężnicy. U większości chorych wyniki badań laboratoryjnych (badania biochemiczne krwi, badania stolca, w tym mikrobiologiczne), obrazowych i endoskopowych nie pozwalają na ustalenie przyczyny biegunki. W kolonoskopii najczęściej obraz jelita grubego jest prawidłowy, choć zmiany makroskopowe błony śluzowej okrężnicy mogą się pojawić.
Skąd pobieramy wycinki do badania hist-pat?
Zaleca się pobranie min. 2 bioptatów z prawego i min. 2 z lewego odcinka jelita grubego i umieszczenie ich w oddzielnych pojemnikach. Pobranie bioptatów wyłącznie z odbytnicy jest niewystarczające.
Prawidłowe postępowanie terapeutyczne
Celem leczenia MZJG jest indukcja remisji. Zaleca się doustne podawanie budezonidu jako terapii pierwszego rzutu w dawce 9 mg raz dziennie przez 6-8 tygodni.
Po uzyskaniu remisji, jeśli objawy nawrócą, konieczne jest ponowne zastosowanie budezonidu. Brak nawrotu oznacza zakończenie farmakoterapii. Na polskim rynku tylko jeden preparat budezonidu MMX podlega refundacji w wysokości 30%. Co ważne, eksperci nie zalecają stosowania w leczeniu MZJG glikokortykosteroidów innych niż budezonid. Nie zaleca się również stosowania mesalazyny, priobiotyków, antybiotyków czy bizmutu w leczeniu MZJG.
Monitorowanie i nawracające objawy
W razie przejścia choroby w fazę przewlekłą wskazane jest leczenie podtrzymujące z zastosowaniem budezonidu w dawce 3-6 mg/d oraz ewentualnie dodatkowo loperamidu. Ewentualny brak odpowiedzi na terapię wymaga ponownej diagnostyki, by ustalić ewentualną inną przyczynę. W takim wypadku rozważyć należy terapię z zastosowaniem loperamidu, cholestyraminy, a nawet włączenie adalimumabu, infliksymabu, azatiopryny/6-MP, wedolizumabu ewentualnie zastosowanie leczenia chirurgicznego.
Edukacja medyków i pacjentów
Mikroskopowe zapalenie jelita grubego jest chorobą, która wymaga kompleksowego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego. Wprowadzenie nowoczesnych technik diagnostycznych i terapeutycznych umożliwia skuteczne leczenie pacjentów z MZJG i poprawia jakość ich życia, dlatego ważne jest uzupełniania wiedzy i edukacja pacjentów na temat tej choroby.
Dowiedz się więcej:
