Wprowadzenie

Otyłość, szczególnie brzuszna, stała się jednym z najsilniejszych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Jej rozpowszechnienie, które w opinii Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) ma zakres epidemii światowej, powoduje, że wraz z nałogiem palenia tytoniu, nieodpowiednią dietą i małą aktywnością fizyczną stała się ona piątym najważniejszym czynnikiem odpowiedzialnym za śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych [1]. Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą patologią układu krążenia, której jedną z ważniejszych przyczyn jest zwiększona masa ciała. Postępowanie z chorym na nadciśnienie tętnicze o nieprawidłowej masie ciała zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego nie powinno różnić się od postępowania z osobami z prawidłową masą ciała. W niniejszym przeglądzie przedstawiono odrębności i problemy związane z rozpoznawaniem, leczeniem oraz oceną powikłań u chorych na nadciśnienie tętnicze z nadwagą i otyłością.

Epidemiologia otyłości i nadciśnienia tętniczego

Zgodnie z definicją ustaloną przez WHO prawidłowy wskaźnik masy ciała (body mass index, BMI) wynosi 18,5-24,9 kg/m² (masa ciała w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach do kwadratu), a wartości wyższe uznawane są za nieprawidłowe. BMI w zakresie 25-29,9 kg/m² określa osoby z nadwagą, natomiast ≥30 kg/m² z otyłością, które mogą być dalej klasyfikowane [2].

W raporcie WHO z 2008 r. oceniono, że 35% dorosłych (powyżej 20 r.ż.) na świecie ma nadwagę, a częstość występowania otyłości wzrosła dwukrotnie od 1980 r. z 5 do 10% wśród mężczyzn oraz z 8 do 14% wśród kobiet. Zgodnie z tymi wyliczeniami w 2008 r. łącznie ponad pół miliarda ludzi na świecie cierpiało na otyłość[1]. Podobnie sytuacja kształtuje się w Europie – tu ponad 50% kobiet ma nadwagę, a około połowa z nich jest otyła [3]. Jeżeli obecne trendy się utrzymają, do 2030 r. prawie dwie trzecie dorosłej populacji na świecie zmagać się będzie z nadwagą lub otyłością [4].

W przeprowadzonym w Polsce badaniu NATPOL 2011 stwierdzono, że również w Polsce w ciągu ostatnich 10 lat znacznie wzrosła liczba otyłych osób [5]. Przy obecnej dynamice wzrostu częstości występowania otyłości i nadwagi prognozuje się, że liczba os...

Obserwowane w ostatnich latach znaczne ograniczenie liczby zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych w Polsce wg Bandosza i wsp. [6] wynika w ok. 50% z ograniczenia natężenia poszczególnych czynników ryzyka, m.in. ograniczenia nałogu palenia tytoniu ...