Wprowadzenie

Problem chorób układu krążenia u kobiet jest wciąż niedoceniany, a ryzyko związane z chorobami serca niedoszacowane. Choroby serca i naczyń są nadal najczęstszą przyczyną umieralności: w Polsce w 2009 roku były one przyczyną 46,2% wszystkich zgonów (41% u mężczyzn i aż 52,1% u kobiet) [1].

Najważniejszym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego wpływającym na zachorowalność i śmiertelność z powodu chorób układu krążenia, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, jest nadciśnienie tętnicze. Jest ono jednym z najbardziej rozpowszechnionych czynników ryzyka chorób układu krążenia na świecie. Zgodnie z aktualnymi danymi epidemiologicznym nadciśnienie tętnicze występuje u 30-45% dorosłych [2], a w Polsce odsetek ten wynosi 34% [3]. Częstość występowania nadciśnienia tętniczego wzrasta z wiekiem zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, z tym że istotnie większy wzrost obserwuje się u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Tak, że powyżej 60-65 roku życia nadciśnienie tętnicze częściej notowano w badaniach epidemiologicznych u kobiet.

Opublikowane niedawno wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym ESH/ESC z 2013 r. nie wskazują na istotne różnice w skuteczności leczenia nadciśnienia u kobiet, podkreślając jednak mniejszą ich reprezentatywność w randomizowanych badaniach klinicznych stanowiących podstawę formułowania zaleceń [2]. Kobiety stanowiły 44% populacji analizowanych badań [4], a mniej niż jedna czwarta prac przestawiała wyniki odrębnie dla płci [5,6].

Metaanaliza przeprowadzona przez Blood Pressure Lowering Treatment Trialists’ Collaboration wykazała, że obniżanie ciśnienia tętniczego o podobne wartości przynosiło jednakowe korzyści zarówno u kobiet, jak i mężczyzn [7]. U obu płci stwierdzono także jednakową poprawę rokowania pod wpływem leczenia przeciwnadciśnieniowego. Nie obserwowano też różnic między kobietami i mężczyznami w odpowiedzi hipotensyjnej na różne klasy leków. Niemniej, kobiety charakteryzuje inny profil czynników ryzyka, specyfika okresu prokreacji, ciąży, możliwe interakcje z lekami antykoncepcyjnymi czy hormonalną terapią zastępczą, co stwarza konieczność odrębnego i interdyscyplinarnego spojrzenia na problematykę chorób układu krążenia, w tym szczególnie nadciśnienia tętniczego u kobiet.