Wprowadzenie

W ostatnich latach obserwuje się rozwój onkologii, która dysponuje coraz skuteczniejszymi metodami leczenia. W krajach rozwiniętych wyleczenie choroby nowotworowej uzyskuje się u ponad 60% dorosłych i ponad 70% dzieci [1]. Aktualnie w Stanach Zjednoczonych żyje 13 mln osób wyleczonych z choroby nowotworowej [2]. Podobna liczba jest szacowana w Europie. Poprawiająca się skuteczność leczenia chorób nowotworowych jest wynikiem intensywnego stosowania, często równoczesnego, kilku agresywnych metod terapeutycznych. Nowoczesna terapia przeciwnowotworowa sprawia, że nawet jeśli całkowite wyleczenie choroby nowotworowej nie jest możliwe, to uzyskuje się trwałe, wieloletnie remisje. Nowotwory, podobnie jak choroby układu krążenia, mają coraz częściej charakter przewlekły i wymagają leczenia do końca życia. Przeżycie chorych na nowotwory wydłuża się do takiego stopnia, że głównymi czynnikami określającymi jakość i długość życia stają się choroby układu krążenia. Chora z wczesną postacią raka piersi charakteryzuje się większym ryzykiem zgonu z powodu chorób serca niż z powodu nowotworu [3].

Jednak nowoczesne, skuteczne leczenie przeciwnowotworowe związane jest z ryzykiem powikłań, także ze strony układu krążenia, wśród których najczęściej wymienia się dysfunkcję lewej komory i niewydolność serca. Częstym powikłaniem, zwłaszcza długotrwałej terapii paliatywnej nowotworów jest nadciśnienie tętnicze (NT). Jego obecność podczas leczenia przeciwnowotworowego zwiększa ryzyko uszkodzenia serca i wystąpienia innych powikłań sercowo-naczyniowych terapii przeciwnowotworowej, takich jak niedokrwienie serca, zaburzenia rytmu, uszkodzenie nerek z białkomoczem i spadkiem filtracji kłębuszkowej. Te z kolei powikłania mogą się stać powodem przedwczesnego przerwania ratującej lub istotnie wydłużającej życie terapii onkologicznej.

Nadciśnienie u chorych na nowotwór – informacje ogólne

Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą w populacji chorych na nowotwory. Przed rozpoczęciem terapii nadciśnienie stwierdza się u 29% chorych na nowowtór. Jest to chorobowość typowa dla populacji ogólnej. Jednak po rozpoczęciu leczenia częstość NT wzrasta do 37% [4], co wskazuje na jego związek przyczynowy z leczeniem przeciwnowotworowym. Podczas stosowania niektórych środków terapeutycznych podwyższone wartości ciśnienia tętniczego obserwowano szczególnie często. Należą do nich leki o alkilującym mechanizmie działania, leki immunosupresyjne, leki hormonalne (steroidy, erytropoetyna) oraz przede wszystkim coraz powszechniej stosowane inhibitory angiogenezy.