Choroby internistyczne u kobiet w ciĄŻy
Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży
prof. nadzw. dr hab. med. Dariusz Moczulski
Diagnostyka
W drugim trymestrze ciąży obserwuje się obniżenie ciśnienia tętniczego. Jest ono wówczas o około 15 mmHg niższe niż przed zajściem w ciążę. W trzecim trymestrze natomiast wraca do wartości sprzed ciąży. Jeśli podczas ciąży ciśnienie skurczowe wzrośnie do ≥140 mmHg lub ciśnienie rozkurczowe do ≥90 mmHg, należy rozpoznać nadciśnienie tętnicze.
Rozpoznanie to należy ustalać na podstawie co najmniej dwóch pomiarów, dokonanych podczas dwóch odrębnych wizyt.1
Nadciśnienie tętnicze w ciąży możemy podzielić na lekkie, umiarkowane i ciężkie.
Lekkie nadciśnienie tętnicze rozpoznajemy przy ciśnieniu rozkurczowym 90-99 mmHg lub skurczowym 140-149 mmHg, umiarkowane przy ciśnieniu rozkurczowym 100-109 mmHg lub skurczowym 150-159 mmHg, a ciężkie przy ciśnieniu rozkurczowym ≥110 mmHg lub skurczowym ≥160 mmHg.2
U kobiet w ciąży możemy mieć do czynienia z:
- Nadciśnieniem tętniczym występującym przed ciążą (nadciśnienie tętnicze przewlekłe). Występuje ono u 1-5% kobiet w ciąży. Kryterium rozpoznania jest dwukrotny wynik pomiaru ciśnienia skurczowego ≥140 mmHg lub rozkurczowego ≥90 mmHg przed zajściem w ciążę lub w ciąży przed jej 20. tygodniem. Nadciśnienie to utrzymuje się po porodzie ponad 42 dni. Może mu towarzyszyć białkomocz.
- Nadciśnieniem tętniczym indukowanym ciążą (nadciśnienie tętnicze ciążowe). Rozpoczyna się po 20. tygodniu ciąży i ustępuje w ciągu 42 dni po porodzie. Nie towarzyszy mu białkomocz. Gdy w nadciśnieniu tętniczym indukowanym ciążą stwierdza się białkomocz >300 mg/l, 500 mg/24 h lub co najmniej wynik ++ w teście paskowym, rozpoznajemy stan przedrzucawkowy (nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą z białkomoczem). Występowanie obrzęków nie jest warunkiem rozpoznania stanu przedrzucawkowego, ponieważ stwierdza się je aż u 60% kobiet w ciąży.
- Nadciśnieniem tętniczym występującym przed ciążą z nakładającym się nadciśnieniem tętniczym indukowanym ciążą z towarzyszącym białkomoczem. To nadciśnienie tętnicze występujące przed ciążą, przy którym następuje wzrost ciśnienia tętniczego po 20. tygodniu ciąży oraz występuje białkomocz >3 g/24 h.
- Nadciśnieniem tętniczym niesklasyfikowanym pod względem występowania przed ciążą. To nadciśnienie tętnicze rozpoznane po 20. tygodniu ciąży, gdy nie ma danych dotyczących występowania nadciśnienia tętniczego wcześniej. W takim przypadku należy ponownie zakwalifikować je do jednej z poprzednich podgrup na podstawie wartości ciśnienia tętniczego po 42 dniach od porodu.3,4