Przypadek kliniczny

Cykl „Przypadek kliniczny” koordynowany przez prof. dr. hab. med. Michała Myśliwca, Kierownika Kliniki Nefrologii i Transplantologii UM w Białymstoku

57-letni pacjent z nadciśnieniem tętniczym opornym na leczenie

lek. Katarzyna Skiba
dr hab. med. Teresa Nieszporek
prof. dr hab. med. Andrzej Więcek

Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Medycyna po Dyplomie 2011(20); 11(187): 111-115

Adres do korespondencji: Prof. dr hab. med. Andrzej Więcek, Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Francuska 20/24, 40-027 Katowice, 26; e-mail: awiecek@spskm.katowice.pl tel. 32 255 26 95, faks: 32 255 37

57-letni pacjent został przyjęty na oddział kliniczny o profilu nefrologicznym, endokrynologicznym i leczenia chorób przemiany materii w celu diagnostyki opornego na leczenie nadciśnienia tętniczego. Choroba została rozpoznana po raz pierwszy ponad 5 lat temu i początkowo pacjent był skutecznie leczony dwoma lekami (ramiprylem i indapamidem). Od 3 lat, mimo stosowania pięciu leków hipotensyjnych (ramipryl 5 mg/24 h, amlodypina 10 mg/24 h, doksazosyna 4 mg/24 h, karwedylol 25 mg/24 h, indapamid 1,5 mg/24 h), nie uzyskano dobrej kontroli ciśnienia tętniczego. W domowych pomiarach najwyższe wartości wynosiły 200/100 mmHg, a najniższe 150/100 mmHg.

Przed przyjęciem do kliniki konsultujący okulista stwierdził zmiany w naczyniach siatkówki typowe dla II okresu wg klasyfikacji Keitha, Wegenera i Barkera, wskazujące na utrwalony charakter nadciśnienia tętniczego. W badaniu ultrasonokardiograficznym stwierdzono przerost lewej komory serca z prawidłową frakcją wyrzutową wynoszącą 56%. Pacjent uskarżał się na częste bóle i zawroty głowy, osłabienie, nykturię, zmniejszoną tolerancję wysiłku oraz bóle kończyn dolnych po przejściu 150 m. W przeszłości stosowano u niego leczenie przeciwprątkowe z powodu gruźlicy płuc. Pacjent od 40 lat palił 20 papierosów dziennie. Wywiad rodzinny obciążający: matka chorowała na nadciśnienie tętnicze i zmarła w następstwie udaru mózgu w wieku 60 lat.

Przy przyjęciu w badaniu przedmiotowym stwierdzono asteniczną budowę ciała, BMI 19 kg/m2, skórę bladą, na kończynach dolnych chłodną. W badaniu osłuchowym płuc i serca nie wykryto nieprawidłowości. Narządy jamy brzusznej przy palpacji były niebolesne. Zwracał uwagę szmer w śródbrzuszu po stronie prawej oraz brak tętna na tętnicach obu kończyn dolnych. Ciśnienie tętnicze krwi wynosiło 178/102 mmHg (średnia z 3 pomiarów) i było podobne na obu kończynach górnych. W zapisie EKG: normogram, rytm zatokowy miarowy o częstości akcji serca 70/min, cechy przerostu lewej komory serca.

Wyniki wstępnych badań laboratoryjnych były następujące (w nawiasach podano wartości prawidłowe): hemoglobina 12,8 g/dl (11,2-15,8), liczba leukocytów 8,14×103/µl (4,0-10,0), liczba erytrocytów 4,23×106/µl (4,0-5,8), hematokryt 38,1% (35-45), liczba płytek krwi 285×103/µl (130-400), Na 137,4 mmol/l (135-145), K 3,5 mmol/l (3,5-5,1), Ca zjonizowany 1,16 mmol/l (1,13-1,30), kreatynina 81,68 µmol/l (55-113); [eGFR (MDRD) 89,3 ml/min], kwas moczowy 348 µmol/l (155-428), glukoza 4,83 mmol/l (3,9--5,8), triglicerydy 0,85 mmol/l (0,4-1,8), cholesterol całkowity 7,42 mmol/l (3,6-5,2); w badaniu ogólnym moczu nie wykazano odchyleń od normy.