Nowości w praktyce

Profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia w świetle nowych wytycznych

dr hab. n. med. Lidia Ziółkowska

Klinika Kardiologii „Instytut-Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Lidia Ziółkowska, Klinika Kardiologii „Instytut-Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka”, al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa; e-mail: l.ziolkowska@czd.pl

Wprowadzenie

Wady wrodzone serca są główną przyczyną rozwoju infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW), które wiąże się z istotnym ryzykiem wystąpienia powikłań sercowych i pozasercowych oraz jest obarczone wysoką śmiertelnością. IZW jest uogólnionym zakażeniem obejmującym zastawki, wsierdzie komór i przedsionków, duże naczynia krwionośne, obcy materiał znajdujący się w jamach serca, operacyjnie wytworzone połączenia naczyniowe. Zakażenie wsierdzia jest najczęściej spowodowane przez bakterie. U dzieci należących do grupy największego ryzyka rozwoju IZW należy zastosować profilaktykę antybiotykową przed zabiegami wysokiego ryzyka bakteriemii, tzn. przed zabiegami stomatologicznymi, które obejmują tkankę dziąsła, okolicę przywierzchołkową zęba lub uszkadzają śluzówkę jamy ustnej. Profilaktykę IZW prowadzi się zgodnie z najnowszymi zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2015 roku.

Większość przypadków IZW wywołana przez mikroflorę bakteryjną jamy ustnej jest wynikiem przypadkowej bakteriemii spowodowanej przez rutynowe codzienne czynności w obrębie jamy ustnej, a nie wynikiem bakteriemii wywołanej przez procedury stomatologiczne. Próchnica i stan zapalny dziąseł mogą zwiększyć ryzyko bakteriemii związanej z rutynowymi czynnościami. Główny nacisk należy więc położyć na poprawę opieki stomatologicznej, regularne leczenie zębów i kontrolę stomatologiczną, utrzymanie optymalnej higieny jamy ustnej u pacjentów z wadami serca.

Podkreśla się znaczenie niespecyficznych metod zapobiegania rozwojowi IZW. Oznacza to, że choć profilaktyka antybiotykowa powinna być ograniczona do pacjentów z grupy największego ryzyka IZW, niespecyficzne środki zapobiegawcze powinny być rozszerzone na wszystkich pacjentów z wadami serca oraz stosowane również w populacji ogólnej.

Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest chorobą obarczoną wysoką śmiertelnością oraz występowaniem powikłań. Konieczne jest wnikliwe postępowanie, począwszy od diagnostyki choroby przez prawidłową antybiotykoterapię, leczenie kardiochirurgiczne, a przede wszystkim profilaktykę.

Omówienie

Infekcyjne zapalenie wsierdzia nadal stanowi poważny problem diagnostyczny i terapeutyczny mimo postępu, jaki dokonał się w ostatnich latach w echokardiografii, mikrobiologii, farmakoterapii i kardiochirurgii. Wpływa na to zmiana czynników infekcy...

Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest wewnątrznaczyniowym zakażeniem obejmującym struktury serca, takie jak zastawki, wsierdzie komór i przedsionków oraz duże naczynia krwionośne klatki piersiowej. Duże ryzyko rozwoju IZW występuje w przypadku obecn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Powikłania

Powikłania procesu infekcyjnego wsierdzia występują aż u 30-60% dzieci. Powikłania sercowe to przede wszystkim ostra niewydolność serca na skutek uszkodzenia zastawki, [...]

Przebieg kliniczny

Przebieg kliniczny infekcyjnego zapalenia wsierdzia jest bardzo zmienny w zależności od rodzaju drobnoustrojów, obecności lub nieobecności wcześniej istniejącej wady serca, protez [...]

Profilaktyka

dzieci z wszczepionymi sztucznymi zastawkami lub sztucznym materiałem użytym do chirurgicznej naprawy zastawki, z zastawkami implantowanymi metodą przezskórną pacjenci po przebytym [...]

Podsumowanie

Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest chorobą o ciężkim przebiegu klinicznym i poważnym rokowaniu. Mimo postępu w diagnostycznych badaniach obrazowych, mikrobiologii, farmakologii oraz [...]
Do góry