Szanse na wyleczenie bólu krzyża maleją z czasem – nowe badania

– Pacjenci z bólem pleców, który mimo leczenia trwa przez 12 lub więcej tygodni, mają gorsze rokowania – sugerują nowe badania opublikowane na lamach „Canadian Medical Association Journal”. 

Kanadyjscy naukowcy w artykule zaznaczają, że ból krzyża jest główną przyczyną niepełnosprawności na świecie, dotyka około 570 milionów osób. Około 39 proc. dorosłej populacji będzie go odczuwać w danym roku. Wytyczne kliniczne zalecają klasyfikację bólu w celu zidentyfikowania objawów, które wymagają badania diagnostycznego. Nie zawsze patogeneza jest jednak możliwa do ustalenia. Niespecyficzny ból krzyża, w przypadku którego nie można zidentyfikować konkretnej przyczyny, jest najczęstszym rodzajem dolegliwości dolnego odcinka kręgosłupa. Postępowanie w tym przypadku koncentruje się na zmniejszeniu objawów i jego konsekwencji poprzez edukację i leczenie niefarmakologiczne (np. ciepło, względny odpoczynek, aktywność fizyczna), leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) i konsultacje lekarskie.  

Naukowcy dowodzą, że nie tylko przyczyna ma znaczenie, ale też czas trwania dolegliwości. W przeglądzie systematycznym i metaanalizie przeanalizowali 95 badań, aby zrozumieć przebieg kliniczny ostrego, podostrego (tj. trwającego od 6 do mniej niż 12 tygodni) i uporczywego bólu dolnej części kręgosłupa. U pacjentów z ostrym bólem średnia ocena bólu zmniejszyła się z 56 punktów na początku badania do 26 po 6 tygodniach i do 21 po 52 tygodniach (w 100-punktowej skali). U pacjentów z bólem podostrym średnia ocena wynosiła 63 na początku badania, która poprawiła się do 29 po 6 tygodniach i utrzymywała się na poziomie 31 po 52 tygodniach. U pacjentów z uporczywym bólem średnia ocena wynosiła 56 na początku badania, która poprawiła się do 48 po sześciu tygodniach i 40 po 52 tygodniach. 

– Wyniki leczenia ostrego bólu są lepsze niż myśleliśmy. W przypadku podostrego bólu pleców rokowanie jest całkiem dobre. Zła wiadomość jest taka, że badania sugerują, że jeśli ktoś odczuwa ból pleców 3 miesiące po wystąpieniu, to prawdopodobieństwo wyzdrowienia jest znacznie mniejsze, ale te dane są tymi, których nie możemy być całkowicie pewni na podstawie przedstawionej metaanalizy – powiedział autor badania Lorimer Moseley, profesor neurologii klinicznej i kierownik fizjoterapii na Uniwersytecie Australii Południowej w Adelajdzie.  

Komentując wyniki badań dla portalu „Medscape”, dr David Borenstein, profesor reumatologii klinicznej w Centrum Medycznym Uniwersytetu George'a Washingtona (nie brał udziału w badaniu) dodał, że ocena bólu krzyża jako krótkotrwałego lub trwałego jest warta zbadania, biorąc pod uwagę, że upośledza funkcjonowanie pacjenta i wiąże się z wysoką ceną na poziomie społecznym. 

– Wyniki badania sugerują, że osoby z ostrym bólem krzyża radzą sobie całkiem dobrze; osoby z podostrym bólem krzyża już nieco gorzej, ale nadal mają szansę na wyleczenie. Ludzie, którzy cierpią na przewlekły ból krzyża, nie radzą sobie tak dobrze, a ich niepełnosprawność znacznie wzrasta – powiedział dr Borenstein. Dodał, że ważne jest opracowanie sposobów identyfikacji pacjentów, u których ból krzyża będzie utrzymywał się dłużej niż 3 miesiące, a także opracowania kryteriów, które mogą zapobiec przedłużającym się trudnościom i uporczywemu bólowi krzyża. 

Eksperci podkreślają, że to właśnie przewlekły ból jest najbardziej uciążliwy dla pacjenta i najtrudniejszy w leczeniu. Dlatego warto w przyszłości poświecić temu problemowi więcej uwagi.  

Źródło: 

1. „The clinical course of acute, subacute and persistent low back pain: a systematic review and meta-analysis”, January 2024, Canadian Medical Association Journal.  

2. „What Is the Clinical Course of Low Back Pain?”, January 2024, Medscape.