Ból rzutowany – trudny problem diagnostyczny

Ból rzutowany (udzielony, przeniesiony) to dość skomplikowany problem medyczny. Bardzo często wiąże się z błędną diagnozą oraz nieskutecznym leczeniem.  

Ból przeniesiony to ból odczuwany w zupełnie innym regionie niż organ lub część ciała, z którego pochodzi. Pojawia się, ponieważ oba te obszary są zaopatrywane przez te same lub sąsiednie segmenty nerwowe. Dlatego powód dolegliwości ze strony prawego barku nie zawsze musi być związany z uszkodzeniem tej części ciała, a może wiązać się z zaburzeniami w obrębie wątroby lub pęcherzyka żółciowego.  

Przykładów bólu rzutowanego jest sporo. Najczęstsze dolegliwości to np.:   

- bóle kręgosłupa w odcinku szyjnym mogą wskazywać m.in. na schorzenia stomatologiczne, choroby tarczycy, anginę, chorobę niedokrwienna serca czy zawał serca.  

- bóle kręgosłupa w odcinku piersiowym mogą być objawem chorób płuc, choroby niedokrwiennej serca i zawału serca, zmiany w przełyku.  

- bóle w dolnej części pleców – odcinek lędźwiowy kręgosłupa mogą być symptomem m.in. chorób nerek, żołądka, dwunastnicy, jelit oraz trzustki.  

Wystąpienie bólu przeniesionego często jest przyczyną niewłaściwych rozpoznań. Błędna diagnoza niesie za sobą szereg konsekwencji. Z jednej strony nieskuteczne leczenie nierzadko prowadzi do nasilania się właściwej choroby, co może być trudne do odwrócenia. A z drugiej pacjent otrzymuje leki, których nie powinien dostawać, co też może nieść ryzyko powikłań.  

Unikanie błędnego rozpoznania wymaga czujności lekarza i pacjenta. Ważne jest zebranie szczegółowego wywiadu oraz odpowiedzi na pytania m.in.: czy chory przeszedł uraz, jak długo trwa ból, na co pacjent choruje. Charakterystyczne dla bólu rzutowanego jest to, że zazwyczaj jest łatwy do zlokalizowania, ale nie ma wyraźnie określonych granic, jest rozlany. W przypadku, gdy ból rzutowany jest spowodowany chorobą trzewną lub układową, zazwyczaj pojawia się w chorych obszarach zanim zostanie przeniesiony na obszar mięśniowo-szkieletowy. Warto na to zwrócić uwagę, tym bardziej że pacjent może nie pamiętać wcześniejszych epizodów bólu. Występowanie bólu rzutowanego należy rozważyć, jeśli leczenie bólu kręgosłupa nie przynosi efektów oraz określić rzeczywiste miejsce, z którego pochodzi.