Przyczyny zaburzeń odczuwania bólu

Przyczyny zaburzeń odczuwania bólu  

Ból jest wyjątkowo ważnym odczuciem dla życia człowieka. Dzięki niemu jesteśmy w stanie odbierać różnego rodzaju bodźce ze środowiska, co umożliwia unikanie czynników niebezpiecznych dla organizmu oraz reakcję na urazy i choroby. Dlatego zaburzenia związane z odczuwaniem bólu są niebezpieczne, a w przypadku silnego bólu przysparzają cierpienia.  

Proces odbioru doznań czuciowych, w tym bólu, jest dość skomplikowany. Zaangażowane są m.in. komórki nerwowe, ośrodki zlokalizowane w rdzeniu kręgowym oraz korze mózgu. Zaburzenia pojawiają się w sytuacji, gdy zostanie uszkodzony któryś z tych elementów. Mogą przybierać różną postać, jak osłabione odbieranie bodźców bólowych (hipoalgezja), całkowita niemożliwość (analgezja), a z drugiej strony wzmożone odczuwanie bólu (hiperalgezja). 

Przyczyn nadmiernego lub niskiego odczuwania bólu jest sporo. Występują w wyniku uszkodzenia pojedynczych włókien nerwowych, jak i destrukcji licznych nerwów. Powodem są urazy, m.in. rdzenia kręgowego, czy dysku. Mogą też wystąpić w przebiegu chorób, ich lista jest długa: udar mózgu, niektóre nowotwory i chemioterapia, cukrzyca, niedobór witaminy B12, stwardnienie rozsiane, celiakia, zakażenie wirusem HIV i inne.  

Zdarza się, że przyczyna ma charakter genetyczny. Chorzy na analgezję wrodzoną w ogóle nie są zdolni do odczuwania bólu. To ultra rzadka choroba spowodowana mutacją genu SCN9A, który jest odpowiedzialny za przewodzenie impulsów bólowych do ośrodkowego układu nerwowego. Jednocześnie mutacja ta nie upośledza czucia dotyku, temperatury, czy też czucia głębokiego. Choroba uznawana jest za groźną dla zdrowia i życia. Pacjenci z analgezją wrodzoną żyją krócej w porównaniu do średniej. Bez odczuwanych sygnałów o chorobie nie wiedzą potrzeby, żeby szukać pomocy u lekarza. Częściej też ulegają wypadkom, ponieważ nigdy nie doświadczyli bólu związanego z urazami. Z tego powodu mają większą tendencję do ryzykownych zachowań. 

Zaburzenia odczuwania bólu należy diagnozować i leczyć. Pacjent powinien trafić pod opiekę neurologa, anestezjologa, a w niektórych przypadkach interdyscyplinarnego zespołu. Na początek należy określić przyczynę zaburzeń - od diagnozy zależy sposób leczenia. Obecnie dysponujemy sporym wachlarzem metod terapeutycznych, pomimo to skuteczne leczenie analgezji wrodzonej nie zostało opracowane. Pacjenci uczą się obserwować organizm, żeby móc możliwie najszybciej zareagować na chorobę czy uraz.