Przewlekły ból u seniorów

Leczenie bólu przewlekłego u osób w podeszłym wieku to wyzwanie. Seniorzy często zmagają się z wielochorobowością, czego konsekwencją jest przyjmowanie szeregu leków. Zdarza się też, że odczuwają ból o różnym pochodzeniu, który wymaga indywidualnego postępowania terapeutycznego.  

Według badań PolSenior na ból przewlekły uskarża się ponad 41 proc. osób w wieku 65-89 lat, częściej kobiety niż mężczyźni. To jeden z najczęstszych problemów, z jakim borykają się seniorzy. Zwykle ból jest związany z chorobami układu mięśniowo-szkieletowego. Charakterystyczne umiejscowienie to najczęściej okolice stawów, części lędźwiowej kręgosłupa oraz kończyn dolnych. Jednak co druga osoba zgłaszała dolegliwości bólowe w co najmniej trzech miejscach. W badaniach wzięło udział 2875 mężczyzn i 2776 kobiet. 

Kluczowa jest właściwa ocena bólu, czyli określenie jego źródła oraz stopnia natężenia. Bywa to dużym wyzwaniem dla personelu medycznego. Ze względu na wielochorobowość, dolegliwości bólowe mogą mieć kilka źródeł. Prawidłową ocenę mogą utrudniać zaburzenia funkcji poznawczych, depresja i otępienie, a co za tym idzie problemy z komunikacją. Pacjent w wieku podeszłym często nie zgłasza dolegliwości bólowych, ponieważ uważa, że ból jest naturalnym skutkiem starzenia się. Mimo tych przeszkód należy dążyć do postawienia diagnozy, ponieważ od tego zależy dobór terapii.  

Leczenie przeciwbólowe u seniorów wiąże się z większym ryzykiem powikłań w porównaniu do młodszych pacjentów. Przyczyną jest postępujące z wiekiem pogorszenie wydolności organizmu, choroby współistniejące, przyjmowanie kilku leków i ryzyko wystąpienia niekorzystnych interakcji lekowych, a także zaburzenia funkcji poznawczych i zespoły geriatryczne.  

Prawidłowe leczenie stanowi wyzwanie dla lekarzy i opiekunów. Zaleca się postępowanie wielokierunkowe z uwzględnieniem farmakoterapii, ale też metod nie farmakologicznych: kinezyterapii, fizykoterapii, neuromodulacji, psychoterapii. W niektórych przypadkach sięga się po zabiegi inwazyjne. Dobór metod leczenia oraz leków przeciwbólowych powinien zapewnić pacjentowi możliwie największy komfort, przy minimalizacji ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych. Pomocne może być użycie analgetyków w formie plastrów i maści.  

Nieskuteczne i niewłaściwe leczenie bólu u seniorów upośledza codzienne funkcjonowanie, wiąże się z cierpieniem, prowadzi do zaburzeń psychicznych (wahania nastroju, depresja, zaburzenia snu i łaknienia).