Kiedy udać się do specjalistycznej poradni leczenia bólu?

Polskie Towarzystwo Badania Bólu opublikowało wskazówki, w których precyzyjnie wyjaśnia, kiedy pacjent powinien zostać skierowany do certyfikowanego, specjalistycznego ośrodka leczenia bólu oraz na jaki rodzaj pomocy może liczyć. 

Eksperci PTBB przypominają, że ból przewlekły traci rolę ostrzegawczo-obronną, staje się niezależnym zespołem chorobowym i tym samym źródłem cierpienia, prowadzącym do obniżenia jakości życia. W leczeniu bólu przewlekłego należy zawsze poszukiwać możliwości leczenia przyczynowego. Choć nie zawsze jest to możliwe, podstawowym obowiązkiem lekarza wobec pacjenta jest uśmierzanie bólu i niesienie ulgi w cierpieniu. 

Leczenie bólu często odbywa się na poziomie lekarza rodzinnego, ortopedy, neurologa czy innych specjalistów. Zdarza się jednak, że ich działania okazują się niewystarczające. PTBB przypomina, że część pacjentów powinna być kierowana do specjalistycznych poradni leczenia bólu. 

W jakich sytuacjach pacjent powinien udać się/zostać skierowany do specjalistycznej poradni leczenia bólu: 

• brak lub niewielka skuteczność dotychczasowego leczenia bólu  

• trudności w postawieniu właściwego rozpoznania zespołu bólowego  

• szybkie narastanie zapotrzebowania na leki przeciwbólowe  

• wskazania do zastosowania inwazyjnych metod leczenia  

• objawy niepożądane po zastosowanym leczeniu  

W poradniach leczenia bólu zatrudnieni są lekarze różnych specjalizacji medycznych (anestezjolodzy, neurolodzy, specjaliści medycyny paliatywnej), wykwalifikowane pielęgniarki, fizjoterapeuci, psycholodzy, którzy posiadają odpowiednią wiedzę z zakresu medycyny bólu. Istnieje także możliwość konsultacji pacjenta z innymi specjalistami wg indywidualnych wskazań. 

Specjalistyczne poradnie leczenia bólu zatrudniające fachowy personel medyczny zapewniają wielokierunkowe leczenie pacjenta z bólem przewlekłym:  

• farmakoterapia - testy analizy farmakologicznej, określenie zapotrzebowania na leki opioidowe, wprowadzenie lub zmiana drogi podawania silnego opioidu, wprowadzenie do terapii adjuwantów, optymalizacja farmakoterapii  

• techniki interwencyjne - blokady diagnostyczno-prognostyczne, terapeutyczne, ustalenie wskazań do zabiegu neurodestrukcyjnego, zabiegi neurodestrukcyjne (np. termolezja, kriolezja), dokanałowe podawanie leków  

• neuromodulacja (akupunktura, przezskórna elektrostymulacja)  

• rehabilitacja  

• psychoterapia - medytacja, relaksacja, terapia poznawcza i behawioralna, biofeedback  

Celem wielokierunkowego leczenia bólu zapewnionego w specjalistycznych poradniach leczenia bólu jest: 

• identyfikacja możliwie wszystkich problemów związanych z bólem  

• eliminowanie błędnie stosowanych leków, złego ich kojarzenia i wprowadzenie właściwej farmakoterapii  

• wprowadzenie programu odbudowy aktywności ruchowej  

• w miarę możliwości eliminowanie niepotrzebnych zachowań bólowych  

• wskazanie kierunków i możliwości poprawy samopoczucia, nastroju, chęci współpracy oraz uzyskania większej niezależności  

• leczenie depresji  

• edukacja pacjenta, jego rodziny/opiekunów (fizjologiczne i psychologiczne aspekty bólu, rola bólu)  

• ustalenie z pacjentem realistycznych możliwości i celów leczenia  

• ustalenie z pacjentem planu leczenia bólu  

• przywracanie aktywności społecznej, zawodowej (powrót do pracy)  

Zastosowanie wielokierunkowego leczenia wg zaleceń IASP (International Association for the Study of Pain) pozwala nie tylko na zmniejszenie bólu, ale głównie poprawia jakość życia pacjentów z bólem przewlekłym. 

Źródło: Polskie Towarzystwo Badania Bólu