Pacjenci z przewlekłym bólem często uzależniają się od leków

Przewlekły ból nienowotworowy jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności na świecie. Przepisywanie opioidów w jego leczeniu pozostaje powszechne. Eksperci wskazują na ryzyko uzależnienia i przedawkowania tego typu leków. Badanie opublikowane w piśmie „Addiction” miało na celu zmierzenie częstości występowania uzależnienia u pacjentów z przewlekłym bólem nienowotworowym leczonych opioidowymi lekami przeciwbólowymi.  

Naukowcy z University of Bristol (Wielka Brytania) przeprowadzili metaanalizę 148 badań obejmujących ponad 4,3 mln dorosłych pacjentów z przewlekłym bólem, leczonych opioidowymi lekami przeciwbólowymi na receptę.  

Badania podzielono na cztery ogólne kategorie, w zależności od tego, jak definiowały problemy związane z używaniem opioidów:  

- uzależnienie i zaburzenia związane z używaniem opioidów; 

- w drugiej kategorii ujęto oznaki i objawy uzależnienia i zaburzenia związanego z używaniem opioidów (zachowania wskazujące na uzależnienie i zaburzenia związane z używaniem opioidów, takie jak głód, tolerancja lub odstawienie, bez użycia konkretnych kodów diagnostycznych); 

- zachowanie aberracyjne (niewłaściwe lub niepokojące zachowania, takie jak powtarzające się zwiększanie dawek lub częste gubienie recept); 

- ryzyko uzależnienia i zaburzeń związanych z używaniem opioidów (cechy, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju uzależnienia od opioidów lub zaburzeń związanych z używaniem opioidów w przyszłości)  

Jak się okazało, niemal co dziesiąty pacjent jest uzależniony od opioidów lub ma zaburzenia związane z ich stosowaniem. Jedna na trzy osoby wykazuje objawy uzależnienia i zaburzeń związanych z używaniem opioidów, a jedna na pięć osób wykazuje zachowania aberracyjne. Naukowcy przyznają, że nadużywanie leków przeciwbólowych na receptę i uzależnienie od nich jest powszechniejsze niż się wydawało.  

Jak podkreślają eksperci, odpowiednio dobrany lek przeciwbólowy może dać pacjentowi ulgę, zwłaszcza gdy chodzi o ostry ból, ale na dłuższą metę nie jest rozwiązaniem problemu bólu przewlekłego, nie eliminuje jego przyczyn i może prowadzić do uzależnienia. Dlatego należy leczyć chorobę, która jest źródłem bólu, a także szukać innych sposobów niż farmakologia, które wspomagałyby leczenie bólu. Eksperci wskazują także na konieczność dalszych badań nad problematycznym stosowaniem opioidów u pacjentów cierpiących na ból. Niezbędna będzie ocena skali problemu, a w razie potrzeby zmiana wytycznych dotyczących przepisywania leków. 

Źródło: „Prevalence of problematic pharmaceutical opioid use in patients with chronic non-cancer pain: A systematic review and meta-analysis”, sierpień 2024, „Addiction”