Czy zmiana stylu życia zmniejsza chroniczny ból pleców?

Ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego stanowi jedną z głównych przyczyn pogorszenia jakości życia. Najczęściej występuje jako ból nieswoisty, czyli taki, któremu nie da się przypisać konkretnych czynników sprawczych. Z reguły nie oznacza poważnej choroby i mija bez leczenia, aczkolwiek ma tendencję do nawrotów i przeradzania się w przewlekły ból pleców. U co dziesiątego pacjenta ból krzyża ma konkretną przyczynę, wymagającą dalszej diagnostyki.  

Uważa się, że niezdrowy tryb życia zwiększa poziom bólu pleców. Naukowcy na łamach „JAMA Network Open” zastanawiają się, czy zmiana na zdrowszy styl życia zmniejsza przewlekły ból. Porównali skuteczność Programu Zdrowego Stylu Życia (HeLP) z opieką medyczną opartą na wytycznych.  

Randomizowane, zaślepione badanie kliniczne przeprowadzono w Australii. Trwało od 8 września 2017 r. do 30 grudnia 2020 r. wśród 346 uczestników, u których występował chroniczny ból krzyża ograniczający aktywność i co najmniej jeden czynnik ryzyka związany ze stylem życia (nadwaga, zła dieta, brak aktywności fizycznej i/lub palenie). Innym kryterium było skierowanie do szpitala, przychodni ogólnej lub fizjoterapeuty.  

Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do interwencji HeLP lub opieki fizjoterapeutycznej. Program HeLP to zintegrowane wsparcie zdrowego stylu życia z wykorzystaniem ćwiczeń, konsultacji dietetycznych, edukacyjnych oraz telefonicznego coachingu zdrowotnego. Uczestnictwo w programie wynosiło 6 miesięcy. 

Głównym punktem końcowym badania była niepełnosprawność spowodowana bólem krzyża oceniana według Kwestionariusza Niepełnosprawności Morrisa. Drugorzędnymi punktami końcowymi były masa ciała, intensywność bólu, jakość życia i palenie tytoniu. 

Jak pokazały badania, skupienie się na samym zdrowym stylu życia w przypadku przewlekłego bólu krzyża doprowadziło do niewielkiej poprawy w zakresie niepełnosprawności, masy ciała i jakości życia w porównaniu z samą opieką medyczną. Niemniej ukierunkowanie na zagrożenia związane ze stylem życia w leczeniu przewlekłego bólu krzyża można uznać za bezpieczne i mogą stanowić dodatkowy efekt zdrowotny przy jednoczesnym zastosowaniu leczenia. 

Źródło: „Healthy Lifestyle Care vs Guideline-Based Care for Low Back Pain A Randomized Clinical Trial”, 10 styczeń 2025, JAMA Network Open.