Ból fizyczny – rodzaje, możliwości leczenia

Ból fizyczny to doświadczenie zmysłowe lub emocjonalne związane z uszkodzeniem lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek ciała. To sygnał alarmowy, który informuje organizm o możliwym zagrożeniu. Występuje w różnych stopniach intensywności, a także formach,  w zależności od rodzaju urazu, choroby czy zaburzenia. 

Możemy wyróżnić trzy główne rodzaje bólu fizycznego: somatyczny, trzewny oraz neuropatyczny. Pierwszy rodzaj bólu może mieć różne przyczyny, w tym urazy, choroby czy zabiegi medyczne oraz dotyczy struktur ciała takich jak skóra, mięśnie, kości czy stawy. Może być odczuwany jako ból powierzchowny (np. skaleczenie skóry) lub głęboki (np. ból mięśni). Ból somatyczny może mieć charakter ostry i piekący lub tępy.  

Do przykładów bólu somatycznego zaliczamy: ból, który pojawia się po urazie mięśni, w wyniku upadku, uderzenia lub przeciążenia, ból związany ze złamaną kością, spowodowany uszkodzeniem skóry na skutek kontaktu z gorącym przedmiotem lub substancją, ból pourazowy wynikający z urazu ciała, na przykład w wyniku wypadku samochodowego.  

Ból na który skarżą się również pacjenci to ból pooperacyjny po zabiegu chirurgicznym, który może być związany z uszkodzeniem tkanek, czy nacięciami. 

Wśród sportowców znany jest ból mięśniowy po intensywnym wysiłku. Do bólu somatycznego zalicza się również ból zęba.  

Drugi wspomniany rodzaj bólu to ból trzewny, związany jest z narządami wewnętrznymi, takimi jak jelita, wątroba czy nerki. W większości przypadków ból trzewny jest często trudniejszy do zlokalizowania, niż ból somatyczny. Ból trzewny odczuwany jest podczas oddziaływania bodźców na receptory bólowe nerwów trzewnych. Pacjenci opisują go jako tępy, przemijający, słabo zlokalizowany, narastający stopniowo, przebiegający z nudnościami, wymiotami, potami (objawami autonomicznymi). Czasami określany jest jako dyskomfort, a nie jako ból 1. Zdarzają się przypadki ostrego bólu trzewnego, jakim jest kolka nerkowa. To nagły, ostry ból, który występuje w wyniku przemieszczenia się kamienia w obrębie dróg moczowych, zwłaszcza w miedniczce nerkowej lub w moście miedniczkowym. Ból ten jest zazwyczaj intensywny i promieniuje z okolicy lędźwiowej do brzucha i pachwiny. 

Kolejny rodzaj bólu to ból neuropatyczny, który wynika z uszkodzenia lub dysfunkcji układu nerwowego. Może być odczuwany jako pieczenie, mrowienie, drętwienie lub ostry ból.  

Współczesna medycyna zna różne metody leczenia bólu fizycznego, do których zalicza się: farmakoterapię (przy pomocy leków przeciwbólowych), fizjoterapię, interwencje chirurgiczne, a także terapie alternatywne, takie jak akupunktura, czy terapie manualne.  

W każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistą medycznym w celu dokładnej diagnozy oraz ustalenia odpowiedniego planu leczenia pacjenta.