Szpital ogranicza odwiedziny pacjentów, może zapłacić pół miliona kary

- Po zniesieniu stanu epidemii utrzymywanie przez szpitale restrykcyjnych ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów – informuje Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec.
Rzecznik przedstawił interpretację w odpowiedzi na pytania pacjentów i szpitali. Przytoczył art. 33 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym pacjent szpitala ma prawo do odwiedzin. Kontakt z osobami bliskimi wzmacnia poczucie bezpieczeństwa, a także służy niweluje dyskomfort towarzyszący hospitalizacji.
Na podstawie art. 5 ww. ustawy korzystanie z praw pacjenta, między innymi z uwagi na zagrożenie epidemiczne, może zostać ograniczone, jednakże wprowadzone ograniczenia nie mogą być uznaniowe, a możliwie jak najmniej uciążliwe dla pacjentów oraz dostosowane do aktualnie występującego zagrożenia.  
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 16 czerwca 2021 r., przepis ustawy powinien być stosowany w tylko wyjątkowych sytuacjach, w przypadku stwierdzenia przesłanek do ograniczenia praw pacjenta i to jedynie przez okres niezbędny.
Zasady odwiedzin w szpitalach
Podmioty lecznicze powinny dokonać przeglądu ograniczeń i umożliwić pacjentom odwiedziny przez najbliższych.
Rzecznik przytoczył także rekomendacje Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego z 28 kwietnia 2022 r., które powinny zostać wdrożone przez szpitale. Oto one:
•    Rekomenduje się umożliwianie odwiedzin jednoczasowo przez 1 osobę, a w szczególnych sytuacjach – 2 osoby.
•    Rekomenduje się, zgodnie z możliwościami organizacyjnymi podmiotu leczniczego, określenie przedziałów czasowych dla odbywania odwiedzin w ciągu dnia i ograniczenie czasu trwania odwiedzin, w celu zmniejszenia ryzyka gromadzenia się osób w jednym pomieszczeniu oraz umożliwienia regularnego czyszczenia i dezynfekcji powierzchni w tych pomieszczeniach.
•    Konieczne jest stosowanie maseczki zasłaniającej usta i nos przez cały czas przebywania na terenie podmiotu leczniczego.
•    Należy umożliwić osobom odwiedzającym umycie rąk wodą z mydłem lub dezynfekcji rąk niezwłocznie po wejściu przez nie do podmiotu leczniczego.
•    Rekomenduje się, aby przed wykonaniem czynności pielęgnacyjnych przy odwiedzanym pacjencie osoba odwiedzająca uprzednio (bezpośrednio przed kontaktem) dokładnie umyła lub zdezynfekowała ręce.
•    Jeśli odwiedziny odbywają się w budynku, personel podmiotu leczniczego odpowiedzialny jest za regularne wietrzenie oraz czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń, w których odbywają się odwiedziny.
•    Osoby z objawami infekcji nie powinny odwiedzać pacjentów, w szczególności pacjentów z obniżoną odpornością niezaszczepionych przeciw COVID-19 oraz bez historii przebycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w ciągu ostatnich 180 dni – z wyjątkiem sytuacji szczególnych, które powinny być określone przez kierownika podmiotu leczniczego (np. w przypadku wizyt pożegnalnych u pacjentów).
Bartłomiej Chmielowiec zwrócił też uwagę na to, że odwiedziny nie mogą być ograniczone tylko do określonych dni w tygodniu – muszą być dostępne przez cały tydzień. Określenie przedziału godzinowego odwiedzin musi dawać realną szansę skorzystania przez pacjenta z odwiedzin bliskich. Niedopuszczalne jest ograniczenie odwiedzin, np. tylko w godz. 8–10 rano. Co do zasady, należy umożliwić odwiedziny przez cały dzień. Długość jednorazowej wizyty u pacjenta także nie powinna być ograniczana poniżej dwóch godzin.
- Utrzymywanie przez szpitale restrykcyjnych ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów, której zaniechanie Rzecznik Praw Pacjenta będzie egzekwował w drodze decyzji administracyjnej, a do której niezastosowanie się jest zagrożone nałożeniem kary do wysokości 500 000 zł – przypomina rzecznik Chmielowiec.
Poprzez stronę internetową Rzecznik Praw Pacjenta zachęca pacjentów oraz organizacje do zgłaszania przypadków dotyczących zakazu odwiedzin w szpitalach lub nałożenia znacznych obostrzeń w tym zakresie. - W każdej sprawie Rzecznik Praw Pacjenta podejmie stosowaną interwencję – zapewnia Bartłomiej Chmielowiec.