Wytyczne
Postępowanie u pacjentów z neurogenną dysfunkcją dolnych dróg moczowychw świetle wytycznych AUA/SUFU
lek. Aleksander Tyszka
prof. dr hab. n. med. Marek Roslan
- Neurogenna dysfunkcja dolnych dróg moczowych (NLUTD) – definicja, przyczyny, problemy kliniczne i powikłania
- Diagnostyka chorych z NLUTD
- Przegląd metod leczenia NLUTD
Termin „neurogenna dysfunkcja dolnych dróg moczowych” (NLUTD – neurogenic lower urinary tract dysfunction) oznacza nieprawidłową lub utrudnioną czynność pęcherza moczowego, cewki moczowej i/lub gruczołu krokowego występującą w związku ze znacznym zaburzeniem neurologicznym. Zwyczajowo do opisu tego rodzaju stanu używano określenia „pęcherz neurogenny”, ale jest ono nieco mylące ze względu na to, że zaburzenia tego rodzaju mogą dotyczyć nie tylko samego pęcherza moczowego. W świetle trwających badań nad patofizjologią, diagnostyką i leczeniem NLUTD naturalna wydaje się potrzeba zbiorczego przeanalizowania i ujednolicenia doniesień dotyczących postępowania z pacjentami, których dotyczy to zaburzenie. Dokument ten został sporządzony przez przedstawicieli American Urological Association (AUA) i Society of Urodynamics, Female Pelvic Medicine and Urogenital Reconstruction (SUFU). Ma on na celu przede wszystkim przybliżenie lekarzowi zajmującemu się pacjentem z NLUTD zakresu metod terapeutycznych i umożliwienie dostosowania procesu leczniczego do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Etiologia
Pacjentów z NLUTD można podzielić pod kątem przyczyny występowania zaburzenia. Objawy NLUTD manifestują się w różny sposób zależnie od lokalizacji defektów układu nerwowego. Te umiejscowione w mózgowiu i pniu mózgu odpowiadają najczęściej za incydenty mózgowo-naczyniowe (udary), które w 28-79% przypadków skutkują nietrzymaniem moczu. Najczęstsze zaburzenia dotyczące rdzenia kręgowego to urazy i stwardnienie rozsiane, w którego przebiegu u 50-90% pacjentów rozwijają się objawy ze strony dolnych dróg moczowych (LUTS – lower urinary tract symptoms). Jeśli zaś chodzi o uszkodzenie nerwów obwodowych, to jako najczęstsze przyczyny autorzy wytycznych podają cukrzycę i przyczyny jatrogenne (np. jako możliwe powikłanie pooperacyjne).
Podział pacjentów z NLUTD na grupy ryzyka wraz z opisem obrazu klinicznego przedstawiono w tabeli 1.
Ocena wstępna
Autorzy wytycznych zwracają szczególną uwagę na znaczenie wstępnej oceny pacjenta w celu zakwalifikowania go do odpowiedniej grupy pod kątem ryzyka wtórnego uszkodzenia górnych dróg moczowych. Wskazane jest przeprowadzenie: szczegółowego wywiadu i...
Kluczowe elementy wywiadu i badania przedmiotowego w ocenie pacjentów z NLUTD przedstawiono w tabeli 2.
