Zmiany skórne wokół stomii jelitowych należą do rzadziej opisywanych w piśmiennictwie w porównaniu z innymi chirurgicznymi powikłaniami okołostomijnymi. Wiedza dotycząca czynników ryzyka ich powstawania oraz kompleksowa i zindywidualizowana opieka okołooperacyjna nad chorymi ze stomią mogą znacząco ograniczyć występowanie zmian skórnych wokół stomii. W tym celu niezbędne jest wdrożenie do praktyki klinicznej wytycznych opracowanych przez ekspertów na podstawie dowodów naukowych.

Stomia jelitowa stanowi pośredni lub docelowy etap chirurgicznego leczenia wielu chorób w obrębie jelit. Ryzyko powikłań związanych z utworzeniem stomii utrzymuje się przez całe życie, ale częstość ich występowania jest największa w pierwszych 5 latach po zabiegu^1,2. Większość stomii tymczasowych jest zamykana zwykle w ciągu 3 miesięcy od ich wyłonienia. Należy przy tym pamiętać, że samo odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego również wiąże się ze znaczną chorobowością². Wskaźnik ponownej hospitalizacji w ciągu 30 dni po operacji jelita grubego wynosi 9-25%³.

Z badań wynika, że 20-70% osób ze stomią doświadczy różnych powikłań z nią związanych. Należą do nich: wciągnięcie, martwica, zwężenie, wypadanie stomii, krwawienie, odwodnienie z powodu dużego wydalania treści jelitowej, przepukliny okołostomijne czy powikłania skórne^1,4.

Powikłania skórne stomii jelitowych

Zmiany skórne wokół stomii mogą pojawić się u chorych w różnym czasie od operacji. Szacunkowa częstość ich występowania waha się w granicach 6-80%^5,6. Na tak dużą rozbieżność danych może mieć wpływ: sposób definiowania zmian skórnych, rodzaj stomii, wielkość próby badanych grup, czas przeprowadzenia badań, a nawet doświadczenie badacza⁵. W piśmiennictwie można zatem znaleźć uszczegółowione dane dotyczące zmian skórnych w zależności od rodzaju stomii. W badaniach Steinhagen i wsp. powikłania w okolicy stomii stwierdzono u 25-43% pacjentów z ileostomią i u 7-20% z kolostomią⁴. He i wsp. zaobserwowali pojawienie się zmian u 17,31% chorych z ileostomią w ciągu miesiąca od operacji⁷. Według Menin i wsp. we Włoszech z powodu powikłań dermatologicznych cierpi co najmniej 15-43% osób ze stomią⁸. W polskich badaniach przeprowadzonych w grupie 210 pacjentów ze stomią zmiany skórne w tej okolicy stwierdzono u ponad połowy badanych (58,1%), przy czym u większości z nich występowały sporadycznie (45,1%) bądź rzadko (36,9%)⁹.