ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Praktyka kliniczna
Pokrzywka – nowe spojrzenie
Dr n. med. Monika Sikorska
Prof. dr hab. med. Roman Nowicki
W pracy omówiono m.in. konsensus leczenia pokrzywki przewlekłej zalecający trójstopniowy proces leczenia
Terminologia, klasyfikacja, diagnostyka i ocena aktywności pokrzywki omówione zostały podczas ostatniego spotkania panelu ekspertów 4th International Consensus Meeting on Urticaria – Berlin 2012[1] (Documents/Practice and Parameters/Urticaria-2014). Uaktualniono także zalecenia terapeutyczne w celu dostosowania ich do codziennej praktyki lekarskiej.
Definicje i obraz kliniczny
Pod pojęciem pokrzywka rozumiemy grupę chorób, dla których charakterystyczną cechą jest swędzący bąbel lub obrzęk naczynioruchowy. Przykładem, dla którego charakterystyczne są wyłącznie bąble pokrzywkowe, a nie towarzyszy im nigdy obrzęk naczynioruchowy, jest pokrzywka wywołana, zaliczana do pokrzywek fizykalnych. Nietypowy obraz kliniczny choroby, pod postacią obrzęków głębszych warstw skóry, bez typowych bąbli pokrzywkowych, obserwuje się w przypadku opóźnionej pokrzywki z ucisku.
W zależności od czynników wywołujących i zaostrzających, pokrzywki przewlekłe dzielimy na spontaniczne i indukowane, wśród których wyróżniamy pokrzywki fizykalne, kontaktowe, cholinergiczne oraz wodne (tab. 1). Pokrzywki fizykalne stanowią zróżnicowane pod względem przyczynowym schorzenia, wśród których wyróżniamy pokrzywki (ryc. 1):
- słoneczne,
- z ucisku,
- dermograficzne,
- indukowane zimnem i ciepłem,
- wywołane wibracją.
U większości pacjentów z przewlekłą pokrzywką spontaniczną występują zarówno bąble pokrzywkowe, jak i obrzęk naczynioruchowy. Najmniej liczną grupę stanowią chorzy z izolowanym obrzękiem naczynioruchowym. Należy pamiętać, że do wysiewu bąbli pokrzywkowych może dochodzić także w przebiegu innych chorób.
Klasyfikacja
W zależności od czasu utrzymywania się objawów określamy, czy mamy do czynienia z pokrzywką ostrą, czy przewlekłą. Gdy bąble pokrzywkowe lub obrzęk naczynioruchowy utrzymują się do sześciu tygodni, rozpoznajemy pokrzywkę ostrą. Objawy kliniczne przewlekające się ponad ten okres pozwalają rozpoznać pokrzywkę przewlekłą.
Pokrzywki przewlekłe dzieli się na spontaniczne, dla których nie stwierdza się czynników wyzwalających, oraz indukowane. Niegdyś nadużywany termin „przewlekła pokrzywka idiopatyczna” został zastąpiony pojęciem „przewlekła pokrzywka samoistna niewiadomego pochodzenia” i oznacza typ pokrzywki przewlekłej, dla której nie udało się znaleźć przyczyny wywołującej.
Przewlekłe pokrzywki indukowane zostały podzielone na fizykalne, cholinergiczne, wodne i kontaktowe. Wśród pokrzywek fizykalnych dodatkowo wyróżnia się pokrzywkę wywołaną (dermografizm), opóźnioną z ucisku, cieplną, z zimna, słoneczną i wibracyjną...