Łuszczyca jest powszechnie występującą przewlekłą, zapalną chorobą skóry, która przebiega z okresami poprawy, ustępowania zmian skórnych oraz nawrotów. Charakteryzuje się zwiększoną produkcją oraz przyspieszonym złuszczaniem komórek skórnych. Dotyczy ok. 2-3 proc. populacji. Choroba może się pojawić w każdym wieku, od wczesnego dzieciństwa po wiek podeszły. Jednak obserwuje się dwa szczyty zachorowań – pierwszy ok. 20. r.ż. i drugi między 50. a 60. r.ż. Łuszczyca występuje jednakowo często u obu płci.

Które choroby współwystępują z łuszczycą?

Ze względu na obecność uogólnionego stanu zapalnego łuszczycę coraz częściej traktuje się jako chorobę ogólnoustrojową. Występowaniu nasilonych zmiany skórnych towarzyszy zwiększone ryzyko rozwoju schorzeń, takich jak:

• choroby sercowo-naczyniowe: miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu,
• zespół metaboliczny: stan kliniczny związany z otyłością brzuszną, zaburzeniami lipidowymi, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym,
• choroba Leśniowskiego-Crohna – choroba zapalna jelit.

Jakie są objawy łuszczycy? Jak łuszczyca wygląda na skórze?

Podstawową zmianą skórną obserwowaną w łuszczycy jest grudka barwy czerwonej, czerwonobrunatnej, pokryta srebrzystą łuską. Po zdrapaniu łuski pojawia się błyszcząca, jakby pokryta woskiem powierzchnia (objaw świecy stearynowej) oraz drobne kropelkowate krwawienia (objaw Auspitza). Wykwity szerząc się obwodowo, tworzą większe zmiany, średnicy nawet kilku centymetrów, tzw. tarczki. Zmiany chorobowe mogą występować wszędzie, jednak najbardziej charakterystyczne jest zajęcie owłosionej skóry głowy, łokci, kolan oraz okolicy lędźwiowo-krzyżowej.

Jakie są przyczyny łuszczycy?

Przyczyny powstawania łuszczycy nie są dokładnie poznane. Jednak na rozwój choroby mają wpływ czynniki genetyczne, środowiskowe oraz zaburzenia immunologiczne. Wśród czynników, które mogą zapoczątkować lub zaostrzyć występujące zmiany skórne, najczęściej wymienia się: zakażenia (bakteryjne, wirusowe i grzybicze), urazy mechaniczne (skaleczenia, zabiegi chirurgiczne, oparzenia cieplne, słoneczne), stres i silne przeżycia psychiczne, niektóre leki przeciwzapalne i kardiologiczne, palenie tytoniu, zaburzenia hormonalne i metaboliczne (okres dojrzewania, ciąża, menopauza).

Czy łuszczyca swędzi?

Na ogół łuszczyca przebiega bez dolegliwości subiektywnych, jednak w przypadku niektórych postaci i lokalizacji może takie objawy wywoływać. Świąd jest jednym z bardziej uciążliwych objawów choroby, który może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Nadmierne rogowacenie oraz suchość skóry w przebiegu łuszczycy nasilają jego intensywność. Ponadto w miejscach uszkodzonej w wyniku drapania skóry dochodzi do pojawiania się zmian skórnych (objaw Köbnera– linijny wysiew zmian w wyniku urazu, w aktywnej fazie choroby). Czasami stosowane preparaty miejscowe mogą wzmagać świąd, może być to spowodowane alergią lub nietolerancją na składniki tych preparatów.

Co stosować na swędzenie w łuszczycy?

Właściwe i częste nawilżanie skóry ciała dostępnymi bez recepty emolientami może znacznie złagodzić świąd. Podobnie ukojenie cierpiącej skórze może przynieść ciepła, ale nie gorąca kąpiel z dodatkiem olejków lub emolientów. Po kąpieli ciało trzeba delikatnie osuszyć i nawilżyć odpowiednimi preparatami miejscowymi. Należy stosować łagodne dermokosmetyki stworzone specjalnie z myślą o skórze z problemem łuszczycy. Warto także pamiętać o noszeniu przewiewnej odzieży z naturalnych tkanin oraz wybieraniu pościeli, która pozwoli skórze oddychać także w trakcie snu. W sztucznych ubraniach skóra szybciej się poci. Pot może podrażniać skórę i nasilać świąd.

Jak zdiagnozować łuszczycę?

Łuszczycę rozpoznaje się na podstawie obecności charakterystycznych zmian skórnych w typowej lokalizacji oraz wywiadu przewlekłego, nawrotowego przebiegu choroby. Pomocny w rozpoznaniu może być także wywiad dotyczący rodzinnego występowania choroby. W przypadkach wątpliwych pobiera się biopsję skóry (mały wycinek zmienionej skóry) do badania histopatologicznego (mikroskopowego).

Jak leczyć łuszczycę?

Przy niewielkim lub umiarkowanym nasileniu choroby zaleca się terapię miejscową oraz odpowiednią pielęgnację skóry. W celu usunięcia łuski, co ułatwi przenikanie innych leków, stosuje się preparaty zmiękczające i keratolityczne z mocznikiem, kwasem salicylowym, mlekowym. Leczenie systemowe podejmuje się u osób z umiarkowaną lub ciężką postacią łuszczycy, z zajęciem powyżej 10 proc. powierzchni ciała i brakiem poprawy w terapii miejscowej. W większości przypadków słońce powoduje złagodzenie lub ustąpienie zmian łuszczycowych, dlatego często wykorzystuje się naświetlanie promieniami ultrafioletowymi.

Jakie są domowe sposoby leczenia łuszczycy?

Istotna jest odpowiednia pielęgnacja suchej, łuszczącej się skóry. Zalecane jest stosowanie szamponów, płynów zawierających dziegcie, siarkę oraz składniki keratolityczne. Korzystne są kąpiele w soli z Morza Martwego, soli siarczanowo-magnezowej lub nawilżanie skóry olejem arganowym.