Charakterystyka barszczu Sosnowskiego

Barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi), należący do rodziny selerowatych (Apiaceae), jest inwazyjną rośliną sklasyfikowaną w 1944 r. (ryc. 1). Nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego botanika, badacza flory Kaukazu, skąd roślina się wywodzi. Początkowo została sprowadzona do Polski w celach badawczych pod koniec lat 50. XX w., następnie jako roślina pastewna. Obecnie występuje w całej Polsce na łąkach, polach uprawnych, wzdłuż rzek, jezior, potoków, w ogrodach, lasach i parkach¹. Miejsca występowania można sprawdzić w bazie online (barszcz.edu.pl).

Barszcz Sosnowskiego jest gatunkiem zagrażającym zdrowiu człowieka. Powoduje oparzenia skóry po ekspozycji na promienie słoneczne. Reakcję tę określa się mianem świetlnego zapalenia skóry wywołanego przez rośliny (fitofotodermatozą)². W razie napotkania barszczu Sosnowskiego należy zadzwonić pod całodobowy numer straży miejskiej – 986.

Roślina osiąga wysokość do 5 m. Łodyga o średnicy 10 cm jest głęboko pobruzdowana, a liście mają do 3 m długości³. Wykształca po kilka-kilkanaście kwiatostanów, tworząc wielkopromieniowe baldachy⁴. Jajowate owoce są koloru oliwkowego⁵. Kwiaty zazwyczaj są białe, wydzielają charakterystyczny zapach kumaryny. Barszcz kwitnie od połowy czerwca do końca lipca³. Pomimo bardzo charakterystycznego wyglądu i dużych rozmiarów często jest mylony z barszczem zwykłym oraz innymi roślinami o dużych liściach, np. łopianem, podbiałem pospolitym, pasternakiem zwyczajnym, arcydzięglem litworem, dzięglem leśnym.

We wszystkich częściach rośliny znajdują się olejki eteryczne, zawierające m.in. furanokumaryny (w tym psoralen), które są odpowiedzialne za zapach liści (wyczuwalny zwłaszcza po ich potarciu), mają chronić roślinę przed owadami i innymi patogenam...