Ponieważ osiągnąłem już wiek przedemerytalny, postanowiłem zamieścić na łamach „Dermatologii po Dyplomie” artykuł – komentarz oparty na własnym, wieloletnim doświadczeniu kliniczno-pracowniano-badawczym w zakresie śluzówkowo-skórnych autoimmunizacyjnych chorób pęcherzowych (AIBD – autoimmune bullous dermatoses). Są to scho-rzenia uznawane przez społeczność medyczną za rzadkie, a więc w gruncie rzeczy nieistniejące, ze wszelkimi tego negatywnymi skutkami. Bez wątpienia zarówno mianownictwo, jak i kategoryzacja tych chorób (złożonych i wymagających wielospecjalistycznego podejścia), opracowywane przez lata przy udziale dermatologów, są niezwykle skomplikowane, co utrudnia ich rozumienie przez przedstawicieli pozadermatologicznych zawodów medycznych¹. Diagnozowanie AIBD, którym nierzadko przypisuje się charakter wręcz „ezoteryczny”, na poziomie klinicznym może być tym trudniejsze, że cechują się one licznymi osobliwościami medycznymi, które można określić jako „niepodręcznikowe perełki”^2,3.

Omawiane schorzenia trzeba diagnozować przy użyciu metod immunopatologicznych, ponieważ generalnie wymagają one intensywnego leczenia ogólnego środkami immunomodulującymi, obarczonego licznymi działaniami niepożądanymi. Niektóre z nich są potencjalnie letalne, zatem mistrzowskie opanowanie przez lekarza zagadnień klinicznych w zakresie pełnej diagnostyki różnicowej AIBD jest kluczowe rozpoznawczo. Po prostu klinicysta (idealnie zaś: klinicysta pierwszego kontaktu), odgrywający w tym wypadku kluczową rolę, rozpoczynając proces diagnostyczny, powinien uświadomić sobie, że chory, z którym ma do czynienia, wymaga diagnozowania immunopatologicznego.

Celem tego opracowania jest ukazanie znamiennych przypadków AIBD, zaczerpniętych z mojej praktyki zawodowej, ilustrujących, w jaki sposób tych schorzeń nie powinno się „leczyć”, a więc jak nie postępować z pacjentami przed ustaleniem diagnozy. Kolejno przedstawiono i omówiono ikonografię kliniczno-pracownianą pacjentek chorujących na śluzówkowo-skórną postać pęcherzycy zwykłej (PV – pemphigus vulgaris), paraneoplastyczną śluzówkowo-skórną postać PV w odmianie bujającej z cechami typów Neumanna i Hallopeau, pemfigoid pęcherzowy (BP – bullous pemphigoid) w postaci „klasycznej” oraz opryszczkowate zapalenie skóry (DH – dermatitis herpetiformis).