Kiedy nadużywanie opioidów wikła ciążę
Mona Prasad, DO, MPH
W ostatnich latach coraz częstsze staje się przyjmowanie narkotyków podczas ciąży. W artykule zaprezentowano metody interwencji niosących jak największe korzyści dla matki i dziecka.
Kiedy kobiety dowiadują się, że są w ciąży, przeważnie zaprzestają spożywania kofeiny i alkoholu, a nawet farbowania włosów. Dlaczego więc ciężarna kobieta miałaby zdecydować się na narażanie swojego nienarodzonego dziecka na kontakt z narkotykami?
Używanie narkotyków rzadko zaczyna się podczas ciąży. Częściej zdarza się, że w ciążę zachodzą kobiety w przeszłości nadużywające narkotyków lub będące już od nich uzależnione. Ryzyko związane z ekspozycją płodu na narkotyki zostało dobrze poznane. Zachorowalność na noworodkowy zespół abstynencyjny wynikający z odstawienia opioidów zwiększyła się w latach 2000-2009 o 300%.1 Ryzyko prenatalnej ekspozycji na opioidy nie dotyczy tylko płodu. Według ostatnich danych z Centers for Disease Control and Prevention od 1999 roku częstość zgonów wynikających z przedawkowania opioidów u kobiet wzrosła o 400% (w porównaniu z 265% u mężczyzn).
Oznacza to, że codziennie umiera około 18 kobiet. Na każdą taką kobietę przypada 30 innych leczonych na oddziałach ratunkowych z powodu nieprawidłowego stosowania lub nadużywania leków przeciwbólowych.2 Piętno związane z nadużywaniem narkotyków oraz ograniczone zasoby dostępne lekarzom mogą utrudniać rozwiązanie tego problemu. Ciąża może być jednak odpowiednim momentem do kontaktu z systemem opieki zdrowotnej, który umożliwia zainicjowanie nam tego procesu.
Badanie przesiewowe w kierunku nadużywania opioidów
Ginekolodzy położnicy mają dobre warunki do prowadzenia badań przesiewowych w kierunku nadużywania substancji psychoaktywnych lub uzależnienia od nich oraz oferowania odpowiednich interwencji ze względu na wpływ tego problemu na zdrowie kobiet. Pacjentki nadużywające substancji psychoaktywnych pochodzą ze wszystkich warstw społeczno-ekonomicznych, grup rasowych i etnicznych oraz wiekowych, dlatego metody przesiewowe ukierunkowane na pacjentki z grup dużego ryzyka nie są pomocne w identyfikowaniu wszystkich kobiet potrzebujących pomocy.3,4
Mimo negatywnych konsekwencji ekspozycji na tytoń, alkohol i nielegalne substancje zaledwie około 20% ginekologów położników z powodzeniem prowadzi badania przesiewowe w kierunku przyjmowania nielegalnych substancji.5 Przeszkodami są: zakłopotanie lekarza związane z zadawaniem odpowiednich pytań; obawa, że pacjentki zmienią lekarza, jeżeli poczują się urażone takimi pytaniami oraz brak wiedzy, gdzie się zwrócić, jeżeli wynik badania będzie pozytywny.
