Objawy niepożądane leczenia raka endometrium
dr n. med. Joanna Stanisławiak-Rudowicz
prof. dr hab. n. med. Janina Markowska
- Operacje laparoskopowe i użycie robota da Vinci w leczeniu chirurgicznym raka endometrium
- Omówienie skutków ubocznych różnych technik napromieniania
- Neutropenia, niedokrwistość i małopłytkowość – powikłania hematologiczne chemioterapii. Jakie postępowanie wdrożyć u pacjentek z nowotworem?
- Zastosowanie progestagenów w hormonoterapii
Według światowego rejestru epidemiologicznego GLOBOCAN rak endometrium (EC – endometrial cancer) jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Stanowi on 4,4% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe na świecie, podczas gdy w Polsce według Krajowego Rejestru Nowotworów odsetek ten jest wyższy i wynosi 7,6%1,2. Średni wiek zachorowania na EC w Europie to 63 lata. Tylko u niewielkiego odsetka chorych tego raka diagnozuje się przed 40 rokiem życia3.
W badaniach obserwacyjnych i epidemiologiczno-patologicznych wyodrębniono dwa typy EC różniące się przebiegiem klinicznym, sposobem leczenia, rokowaniem i przeżyciami:
- typ I to rak endometrioidalny o powolnym przebiegu i dobrym rokowaniu
- typ II to rzadziej występujący rak o histologii raka surowiczego, jasnokomórkowego i niezróżnicowanego, który charakteryzuje się agresywnym przebiegiem4.
Leczenie EC zależne jest od stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu, typu histologicznego, stopnia zróżnicowania (G) i wielu innych czynników, w tym od chorób towarzyszących.
Wytyczne dotyczące sposobu leczenia EC zostały opracowane w 2014 roku w Mediolanie podczas spotkania ekspertów z trzech towarzystw medycznych: European Society for Medical Oncology (ESMO), European Society of Gynaecological Oncology (ESGO) i European Society for Radiotherapy & Oncology (ESTRO), i opublikowane jako rekomendacje. Terapia EC jest złożona i obejmuje: leczenie operacyjne, radioterapię, chemioterapię, hormonoterapię oraz leczenie celowane3. Każda z wymienionych procedur terapeutycznych wiąże się z pewnym odsetkiem objawów niepożądanych.
Leczenie operacyjne
Standardowa operacja w I stopniu zaawansowania klinicznego EC polega na wycięciu macicy z jajowodami i jajnikami wraz z usunięciem (lub nie) węzłów chłonnych w zależności od typu histologicznego i stopnia zróżnicowania (G) nowotworu oraz głębokości naciekania mięśnia macicy. W stopniu II zaleca się radykalne wycięcie macicy, limfadenektomię miedniczą i okołoaortalną. W zaawansowanych stopniach EC – jeśli pacjentka jest w dobrym stanie ogólnym – możliwa jest operacja paliatywna. Leczenie operacyjne nawrotu EC nie jest standardem, ale jest możliwe i zależy od lokalizacji, wielkości guza oraz technicznych możliwości jego usunięcia3.
