Pochwica – realny problem czy kazuistyka?

dr n. med. Beata Wróbel

Specjalista seksuolog, ginekolog-położnik

Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska w Dąbrowie Górniczej

Adres do korespondencji:

dr n. med. Beata Wróbel

Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska

ul. Stanisława Staszica 58, 41-300 Dąbrowa Górnicza

e-mail: beata@ginekologseksuologwrobel.pl

  • Historia badań nad seksualnością kobiety
  • Ból seksualny – problem nie tylko psychiatryczny, lecz także ginekologiczny
  • Rozpoznawanie i leczenie pochwicy – propozycja schematu diagnostyczno-terapeutycznego


Dzisiejsze podejście do diagnostyki ginekologicznej wymaga wprowadzenia pytań o dolegliwości związane z aktywnością seksualną. Według klasyfikacji zaburzeń psychicznych American Psychiatric Association, tj. w 5 wydaniu Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), dolegliwości bólowe towarzyszące współżyciu seksualnemu należy kwalifikować jako ból genitalno-miedniczny/zaburzenia penetracji (GPPPD – genito-pelvic pain/penetration disorders), a miednicę kobiety traktować jako narząd wielofunkcyjny. Bezpośrednie, ale taktowne, zadanie pacjentce pytania o czynność seksualną na początku lekarskiego wywiadu ginekologicznego pozwala na odpowiednie postępowanie w trakcie badania oraz umożliwia poszerzenie perspektywy diagnostycznej.

Próby opisu bolesnego współżycia seksualnego doświadczanego przez kobiety podejmowane są od blisko 4000 lat i mimo imponującego postępu w zakresie badań medycznych do dziś nie osiągnięto pełnego porozumienia w sprawie postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w przypadku tej dolegliwości1.

Seksualność człowieka nie istnieje w próżni. Wiele z elementów zdrowia seksualnego nieustannie jest modyfikowanych przez czynniki biologiczne, psychologiczne oraz społeczne. Zaburzenia lub dysfunkcje seksualne należy diagnozować w odniesieniu do cyklu reakcji seksualnej kobiety. Chociaż ginekologia nie zajmuje się psychiką i emocjami (a to one najbardziej cierpią z powodu dysfunkcji seksualnych), do obowiązków ginekologa należy rozumienie problemu oraz wykrycie czynnika organicznego odpowiadającego za zaburzenia lub dysfunkcje seksualne bądź przyczyniającego się do ich powstania.

Cykl reakcji seksualnej. Krótka historia badań

Przebieg reakcji seksualnej jako pierwsi opisali William Masters i Virginia Johnson w książce „Human sexual response”, którzy wyróżnili 4 odrębne fazy reakcji seksualnej: podniecenie, plateau, orgazm i ustępowanie podniecenia. Autorzy uważali – a pogląd ten utrzymywał się do momentu opublikowania wyników badań Rosemary Basson – że fazy te następują po sobie w sposób liniowy i niezmienny, a ich przebieg jest taki sam zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Chociaż badacze przyznawali, że nie każda kobieta osiąga orgazm i/lub doświadcza wszystkich 4 faz cyklu, uznali, że model ten zasadniczo dobrze odzwierciedla reakcję seksualną jednakową u obu płci (to wciąż funkcjonujący stereotyp).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cykl reakcji seksualnej kobiety według Basson

Początkiem odejścia od liniowego modelu reakcji seksualnej dla obu płci były badania Rosemary Basson. W 1999 roku napisała: „Podczas gdy prawdą [...]

Dlaczego ginekolog Sims przegrał z psychiatrą Freudem?

Historia obserwacji bólu seksualnego liczy ponad 150 lat. W 1861 roku amerykański lekarz Marion Sims wygłosił przed Obstetrical Society of London [...]

Czy ból, o którym mówiły kobiety, to był tylko ból, czy problem seksualny?

Badania nad istotą bólu seksualnego rozpoczął psycholog i psychoterapeuta Yitzchak Binik zajmujący się zagadnieniem bólu w ogóle. Zarówno Sims 100 lat [...]

Ból seksualny. Co powinien wiedzieć ginekolog?

Współcześnie pochwicę definiuje się jako zaburzenie współżycia seksualnego, w którego przebiegu każda jego forma jest bolesna, a w niektórych przypadkach jest [...]

Reakcja wisceralna w przebiegu pochwicy

Doświadczenie kliniczne pokazało, że czterostopniowa klasyfikacja Lamonta nie obejmowała najcięższych postaci pochwicy. Wśród pacjentek zakwalifikowanych do tej grupy można rozróżnić te, [...]

Klasyfikacja pochwicy według Lamonta-Pacika. Opis badania

W latach 2005-2015 zespół specjalistów pod kierunkiem Petera Pacika przeprowadził badanie, którego celem było zidentyfikowanie i opisanie 2 cech charakterystycznych dla [...]

Leczenie

Piśmiennictwo, w którym można znaleźć odpowiedzi na pytania o rodzaj, czas trwania i sukces leczenia pochwicy, rozumiany jako niebolesne współżycie seksualne [...]

Lęk w czynności seksualnej

W 1983 roku Lethem i wsp. wprowadzili do ortopedii tzw. model unikania lęku (FAM – fear-avoidance model) w celu pokazania, w [...]

Biopsychospołeczne czynniki pochwicy

Zdrowie seksualne jest istotnym aspektem oceny jakości życia i zdrowia. Dotyczy ludzi w każdym wieku i na każdym etapie życia. Obejmuje [...]

Pochwica a płodność

Ból seksualny wciąż jest pomijany w wielu aspektach, w tym również w przypadku niepłodności. Spojrzenie na płodność par/kobiet z pochwicą wymaga [...]

Podsumowanie

W przestrzeni społecznej funkcjonuje wiele mitów i przekłamań na temat seksualności kobiety. Przed koniecznością zrozumienia problemów seksualnych kobiety związanych nie tylko [...]

Wnioski

Pochwica i bolesne współżycie seksualne zawarte zostały w podzbiorze „Ból narządów płciowych i miednicy/zaburzenia penetracji” w DSM-5 z 2013 roku. W [...]

Do góry