Rozpoznawanie i właściwe leczenie częstych chorób sromu jest niezbędne w celu zachowania odpowiedniej jakości życia kobiet i zapobiegania nieodwracalnym zmianom strukturalnym. Pacjentki z dermatozami sromu często podają istotne opóźnienie od pojawienia się pierwszych objawów do chwili ustalenia rozpoznania. To opóźnienie ma wieloczynnikowe podłoże i wynika m.in. z niechęci pacjentek, a także lekarzy do omawiania dolegliwości ze strony sromu i pochwy lub innych kwestii intymnych. Ponadto większość kobiet nie bada własnego sromu.

Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że tylko 15% uczestniczek potrafiło prawidłowo naszkicować anatomię sromu, 67% nie słyszało o samobadaniu sromu, a u 61% nastawienie do własnych narządów płciowych cechowało się wstydem i zakłopotaniem¹. Ważne jest więc, żeby lekarze czuli się komfortowo, rozpoczynając rozmowę na temat tych zagadnień, dzięki czemu będą mogli zapobiegać opóźnieniom diagnostycznym, a także przekazać pacjentkom dokładne informacje i oferować niezwłoczne leczenie.

Stany liszajowate

Posługiwanie się właściwymi terminami umożliwia lekarzom przeprowadzenie odpowiednio szerokiej diagnostyki różnicowej (tab. 1). Ważnym pojęciem w dermatologii sromu i pochwy są „zmiany liszajowate”. Określeniem tym opisuje się różne zapalne choroby skóry o wspólnej morfologii i/lub histopatologii. Odróżnianie od siebie różnych stanów liszajowatych narządów płciowych, w tym: liszaja twardzinowego okolic sromu i pochwy (VLS – vulvar lichen sclerosus), liszaja płaskiego okolic sromu i pochwy (VLP – vulvovaginal lichen planus) oraz liszaja prostego przewlekłego (LSC – lichen simplex chronicus) okolic sromu, jest ważne, ponieważ optymalne leczenie tych chorób jest inne.

Wprawdzie wszystkie te 3 jednostki chorobowe zazwyczaj manifestują się głównie bólem lub świądem, to jednak mogą się różnić takimi cechami, jak: anatomiczna lokalizacja zmian, czynniki ryzyka oraz powikłania. VLS i VLP są pierwotnymi chorobami skóry, LSC sromu jest zaś wtórnym stanem wynikającym z innej dermatozy, zakażenia lub problemów psychologicznych bądź neurologicznych. VLS dotyczy głównie zewnętrznych narządów płciowych, natomiast VLP może zajmować zarówno srom, jak i pochwę.