Kobieta w połogu a problem trudno gojących się ran

dr hab. n. o zdr. Beata Pięta, prof. UM
lek. Michalina Pięta2

1Zakład Praktycznej Nauki Położnictwa, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

2Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

Adres do korespondencji:

dr hab. n. o zdr. Beata Pięta, prof. UM

Zakład Praktycznej Nauki Położnictwa,

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Maksymiliana Jackowskiego 41, 60-512 Poznań

e-mail: biataid@wp.pl

  • Omówienie powikłań połogowych, w tym ran krocza i po cięciu cesarskim
  • Zastosowanie antybiotykoterapii w profilaktyce zakażeń miejsca operowanego
  • Postępowanie miejscowe z ranami niezakażonymi, zagrożonymi infekcją oraz zakażonymi

Pojawienie się dziecka na świecie jest najpiękniejszym, a zarazem najtrudniejszym momentem w życiu każdej kobiety. Połóg to okres występujący bezpośrednio po ciąży i porodzie, w którym następuje cofanie się anatomicznych, morfologicznych i czynnościowych zmian powstałych w organizmie kobiety podczas ciąży i porodu. Często wyobrażenia o tym etapie, który miał być beztroski i radosny, mijają się z rzeczywistością. Jednym z problemów pojawiających się w okresie połogu jest gojenie się rany po nacięciu krocza lub po cięciu cesarskim. W tym szczególnym czasie opieka medyczna powinna mieć charakter indywidualny, dostosowany do potrzeb pacjentki, ale przede wszystkim być adekwatna do rodzaju i skali problemów zdrowotnych. Warto jeszcze w trakcie ciąży zwrócić uwagę na profilaktykę powikłań połogowych, w tym zakażeń.

Zakażenia miejsca operowanego stanowią około 22% wszystkich zakażeń związanych z opieką zdrowotną1. Globalna częstość występowania zakażeń miejsca operowanego wynosi 0,5-15%, przy czym wyższy ich odsetek (do 38%) odnotowuje się w krajach rozwijających się i krajach o niskim średnim dochodzie.

W położnictwie większość poważnych zakażeń miejsca operowanego występuje po porodzie drogą cięcia cesarskiego. Częstość tych zakażeń waha się w granicach 2,8-15%, a u otyłych pacjentek odsetek ten dochodzi nawet do 30%2-4.

Rany krocza

Rozejście się i zakażenie zszytej rany krocza występują rzadziej. Niemniej należy wyedukować ciężarną w zakresie odpowiedniego przygotowania krocza do porodu, aby zminimalizować ryzyko jego nacięcia czy też pęknięcia. Warto zacząć od ćwiczeń mięśni dna miednicy, by je wzmocnić, i jednocześnie nauczyć się technik relaksacji okolic krocza. Aby zwiększać naturalną elastyczność tkanek w tym obszarze, należy codziennie (począwszy od 36 tygodnia ciąży) natłuszczać strefę między wejściem do pochwy a odbytem ciepłą oliwką lub naturalnym olejkiem, np. z wiesiołka, jednocześnie wykonując masaż krocza. Ważna jest też ogólna aktywność fizyczna ciężarnej. Kolejnym istotnym zagadnieniem jest wyleczenie wszystkich toczących się miejscowo, w obrębie dróg rodnych zakażeń, gdyż mogą one stanowić poważny problem zdrowotny zarówno dla przyszłej matki, jak i dziecka.

Okołoporodowe uszkodzenia krocza mogą mieć długoterminowe społeczne, psychologiczne i zdrowotne konsekwencje. Odczuwanie bólu i dyskomfortu w okolicy krocza związane z jego uszkodzeniem może negatywnie wpływać na jakość karmienia piersią, życie ro...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Cięcie cesarskie

Zabiegi cięcia cesarskiego stają się coraz bardziej powszechne na całym świecie. W 2021 roku co piąty poród odbył się drogą cięcia [...]

Profilaktyka powikłań połogowych

Opieka nad raną pooperacyjną powinna się rozpocząć jeszcze w okresie przedoperacyjnym, aby zminimalizować ryzyko powikłań (w tym zakażeń) poprzez eliminację czynników [...]

Postępowanie z raną

Cięcie chirurgiczne wykonywane podczas porodu drogą cięcia cesarskiego powinno być zaopatrzone standardowym opatrunkiem pierwotnym na bloku operacyjnym. Tylko w uzasadnionych przypadkach [...]

Podsumowanie

Trudno gojące się rany są nadal kontrowersyjnym tematem. Mimo stale rozwijających się metod kontroli zakażeń i zaawansowanych działań profilaktycznych powikłania miejsca [...]

Do góry