Strukturalne choroby serca i kardiomiopatie

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior, Katedra i Klinika Kardiologii SUM, Katowice

Miejsce terapii resynchronizującej w leczeniu niewydolności serca w przebiegu wrodzonych wad serca

Katarzyna Mizia-Stec, Artur Filipecki, Dagmara Urbańczyk-Świć

I Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice, I Oddział Kardiologii Samodzielny Publiczny, Szpital Kliniczny nr 7, Górnośląskie Centrum Medyczne im. Prof. Leszka Gieca, Katowice

Adres do korespondencji: dr n. med. Artur Filipecki, I Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny ul. Ziołowa 47, 40-635 Katowice, e-mail: arturfilipecki@wp.pl

Kardiologia po Dyplomie 2013; 12 (3): 35-40

Wprowadzenie

Terapia resynchronizująca serca (cardiac resynchronization therapy, CRT) jest skutecznym i zalecanym sposobem leczenia niewydolności serca u chorych z istotną dysfunkcją lewej komory serca [1]. Przy niskiej frakcji wyrzutowej lewej komory (left ventricular ejection fraction, LVEF) i opóźnieniu aktywacji bocznej przypodstawnej części ściany wolnej lewej komory, szczególnie wskutek bloku lewej odnogi pęczka Hisa, stymulacja dwukomorowa pozwala osiągnąć poprawę hemodynamiczną zarówno w zaostrzeniach niewydolności serca, jak i obserwacji odległej, wydłużyć życie oraz poprawić jego jakość. Aktualne wskazania do tej metody leczenia niewydolności serca obejmują pacjentów z LVEF <35%, szerokim zespołem QRS oraz objawową niewydolnością serca w klasie II-IV według NYHA (tab. 1).

U dzieci i dorosłych z wrodzonymi wadami serca niewydolność serca jest najczęstszą przyczyną zgonu, ale doświadczenia w zastosowaniu CRT jako metody leczenia w tej grupie są niewielkie. W piśmiennictwie pojawiają się opisy pojedynczych przypadków lub małych grup pacjentów. Problem ten jest jednak coraz bardziej aktualny. Dobre wyniki leczenia chirurgicznego oraz opieki około- i pooperacyjnej sprawiają, że liczba chorych z wrodzonymi wadami serca systematycznie rośnie [2]. Wymagają oni specjalistycznej opieki ambulatoryjnej, okresowo szpitalnej, a świadomość konieczności indywidualnego podejścia do ich leczenia, w tym potencjalnych możliwości, zalet i ograniczeń elektroterapii, jest istotna.

Problemy osób z wrodzonymi wadami serca, które mają znaczenie w podejmowaniu decyzji o implantacji CRT, są wieloczynnikowe. Jest to grupa niejednorodna anatomicznie, czynnościowo i demograficznie, dlatego trudno odnieść wielokierunkowe przyczyny niewydolności serca w tej grupie do typowej dysfunkcji skurczowej lewej komory ze współistniejącym LBBB. Leczenie chirurgiczne wrodzonych wad serca to często próba całkowitego lub częściowego skorygowania wady w wieloetapowym zabiegu kardiochirurgicznym. Zależnie od możliwości przeprowadzenia korekty często efekt zabiegu jest niepełny. W niektórych sytuacjach operacja może spowodować asynchronię skurczu komory przez opóźnienie przewodzenia śródkomorowego, co może mieć znaczenie patogenetyczne w rozwoju niewydolności serca. Konsekwencją zabiegu może być blok przedsionkowo-komorowy, a potrzeba stałej stymulacji serca to kolejny potencjalny czynnik indukujący niewydolność serca [3]. Dyssynchronia elektromechaniczna jest przyczyną zmniejszenia przepływu krwi, zużycia tlenu oraz kurczliwości we wcześnie aktywowanej ścianie przedniej przy zwiększeniu tych parametrów w późno aktywowanej ścianie bocznej. Odrębnym problemem są często występujące w tej grupie anomalie strukturalne i niewydolność komory prawej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kwalifikacja chorych z wrodzonymi wadami serca do CRT

Istotny problem to brak uznanych wskaźników będących podstawą kwalifikacji chorego z wrodzoną wadą serca do CRT. Każdy klasyczny wskaźnik – klasa [...]

Skuteczność terapii resynchronizującej

Ocena skuteczności terapii w tej grupie chorych jest trudna. Dotyczy to obiektywizacji klasy według NYHA u dzieci, ograniczenia oceny parametrów elektro- [...]

CRT w badaniach klinicznych

Pierwsze doniesienie o zastosowaniu CRT u osoby z wrodzoną wadą serca opublikowali Rodrigez-Cruz i wsp. w 2001 r. [7]. U 24-letniej kobiety z [...]

Terapia resynchronizująca w różnych wadach serca

Celem terapii resynchronizującej u chorych z niewydolnością serca w przebiegu wrodzonej wady serca jest poprawa rzutu komory odpowiadającej za krążenie systemowe, [...]

Techniczne aspekty wszczepiania CRT

Techniczne uwarunkowania implantacji CRT u chorych z wrodzonymi wadami serca pozwalają na użycie dostępu przezżylnego dla całego systemu jedynie u 28% [...]

Podsumowanie

Chorzy z wrodzonymi wadami serca stanowią szczególną grupę pacjentów, u których implantacja CRT może przynieść istotną poprawę kliniczną. Wskazania do jej [...]
Do góry