Kardiologia interdyscyplinarna

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Edyta Płońska-Gościniak, Klinika Kardiologii PUM, Szczecin

Przewlekłe serce płucne

Monika Różewicz1, Edyta Płońska-Gościniak2, Iwona Witkiewicz3, Barbara Lichodziejewska4, Jacek Chlasta2, Piotr Gościniak5

1 Klinika Wad Nabytych Serca, Instytut Kardiologii, Warszawa

2 Klinika Kardiologii PUM, Szczecin

3 Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc, Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda Sokołowskiego, Szczecin

4 Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM, Warszawa

5 Oddział Kardiologiczno-Internistyczny, Wojewódzki Szpital Zespolony, Szczecin

Adres do korespondencji: Monika Różewicz, Klinika Wad Nabytych Serca, Instytut Kardiologii, ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa

Kardiologia po Dyplomie 2013; 12 (5): 35-44

Wprowadzenie

Przewlekłe serce płucne jest jednostką chorobową, która ze względu na swoją etiologię, diagnostykę i stosowaną terapię wymaga podejścia interdyscyplinarnego. Pacjenci początkowo trafiają na oddziały pulmonologiczne. Dopiero w miarę narastania objawów ze strony układu oddechowego i rozwoju nadciśnienia płucnego, będącego podstawowym warunkiem wystąpienia serca płucnego, pacjenci wymagają opieki kardiologicznej.

Definicja

Przewlekłe serce płucne (PSP) było definiowane jako: „przerost prawej komory powstały w wyniku chorób wpływających na czynność i budowę płuc, z wyjątkiem zmian w płucach spowodowanych chorobami lewej połowy serca lub wrodzonymi wadami serca”. Definicja ta została wprowadzona 50 lat temu przez zespół ekspertów WHO [1].

We współczesnej praktyce klinicznej anatomopatologiczna definicja ma ograniczoną wartość i dlatego uzasadnionym wydaje się oparcie rozpoznania PSP na zmianie struktury i upośledzeniu funkcji prawej komory (right ventricle, RV) zamiast jedynie na jej przeroście [2].

Epidemiologia

Przewlekłe serce płucne jest częstym powikłaniem chorób układu oddechowego prowadzącym do trwałej niepełnosprawności i śmierci, jednakże nie ma wielu danych związanych z zachorowalnością i śmiertelnością [3]. W populacji powyżej 50 r.ż. PSP, jako konsekwencja nieleczonego nadciśnienia płucnego (pulmonary hypertension, PH), jest trzecią co do częstości patologią serca (po wieńcowej i nadciśnieniowej chorobie serca) [4].

 

Etiologia

Warunkiem niezbędnym dla powstania PSP jest obecność nadciśnienia płucnego zależnego od chorób układu oddechowego (obturacyjnych bądź restrykcyjnych). Wśród chorób układu oddechowego prowadzących do PSP najczęstsza jest (80% przypadków) przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Tabela 1 przedstawia przewlekłe choroby płuc mogące prowadzić do PSP.

W takim ujęciu PSP wpisuje się w 3 grupę aktualnego podziału nadciśnienia płucnego: nadciśnienie płucne związane z chorobami układu oddechowego i (lub) hipoksemią (tab. 2) [5].

Patofizjologia

W prawidłowym krążeniu płucnym istnieją mechanizmy adaptacyjne umożliwiające bardzo duże zwiększenie objętości wyrzutowej RV bez jednoczesnego wzrostu ciśnienia w tętnicy płucnej. Do powyższych mechanizmów zaliczamy:

  • rozciąganie ścian aktualnie funkcjonujących naczyń,
  • otwarcie nowych naczyń.

W przewlekłych chorobach płuc mechanizmy te są upośledzone i już niewielki wysiłek prowadzi do znacznego wzrostu ciśnienia w tętnicy płucnej. Dodatkowo do powstawania PH przyczynia się wzrost oporu płucnego spowodowany:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Choroby powodujące przewlekłe serce płucne

PSP w około 80% jest spowodowane przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) [6]. Dane epidemiologiczne dotyczące POChP różnią się bardzo istotnie w zależności [...]

Obraz kliniczny

Rozwój serca płucnego można podzielić na 3 etapy kliniczne, których szybkość powstania zależy od rodzaju pierwotnej choroby płuc i jej dynamiki [18].

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne serca płucnego ujawniają się w późniejszych okresach choroby wraz z rozwojem PH i nasileniem niewydolności RV.

Diagnostyka przewlekłego serca płucnego

W diagnozowaniu serca płucnego należy wziąć pod uwagę wiele metod badawczych. Do nieinwazyjnych metod diagnostycznych można zaliczyć EKG, wykonywane w celu [...]

Leczenie przewlekłego serca płucnego

Obecnie nie ma swoistego leczenia nadciśnienia płucnego w przebiegu schorzeń układu oddechowego, tj. POChP lub śródmiąższowych chorób płuc. Chorzy z przewlekłym sercem [...]

Rokowanie

Przewlekłe serce płucne istotnie pogarsza rokowanie u chorych z chorobami płuc zarówno w grupie chorób obturacyjnych, jak i restrykcyjnych. Większość badań [...]

Podsumowanie

Do góry