Inwazyjne badania diagnostyczne i zabiegi terapeutyczne z zakresu kardiologii interwencyjnej wiążą się z określonym ryzykiem powikłań. W artykule omówiono najczęstsze powikłania koronarografii i zabiegów przezskórnych interwencji wieńcowych oraz typowe metody leczenia tych powikłań.

Powikłania związane z dostępem naczyniowym

Krwiak w miejscu wkłucia

Krwiak w miejscu wkłucia stanowi najczęstsze powikłanie zabiegów z zakresu kardiologii interwencyjnej – występuje z częstością ok. 1-3%.^1,2 Istotne klinicznie wynaczynienia krwi zdarzają się częściej po zabiegach wykonywanych z dostępu udowego niż tych z wykorzystaniem dostępu promieniowego. Zastosowanie koszulki naczyniowej o większej średnicy, przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych i przeciwpłytkowych – w szczególności inhibitorów receptora glikoproteinowego IIb/IIIa (GP IIb/IIIa), interwencje wykonywane w trybie pilnym oraz starszy wiek pacjenta to czynniki sprzyjające powstaniu krwiaka w miejscu wkłucia. Coraz częściej wykorzystywane systemy zamykające dostęp naczyniowy nie okazały się skuteczniejsze od manualnej kompresji w zapobieganiu miejscowym powikłaniom krwotocznym, jednak pozwalają na skrócenie czasu do osiągnięcia hemostazy.³

Krwiak w miejscu wkłucia zazwyczaj nie wymaga specyficznego leczenia, najczęściej ulega całkowitej resorpcji po kilku tygodniach. W rzadkich przypadkach związanych z dużą anemizacją konieczne są przetaczanie preparatów krwiopochodnych, profilaktyczna antybiotykoterapia oraz – sporadycznie – chirurgiczna ewakuacja krwiaka.

Krwawienie zaotrzewnowe

Jest najpoważniejszym, choć rzadkim powikłaniem związanym z nakłuciem tętnicy udowej. Na ryzyko jego wystąpienia nie wpływa zastosowanie urządzeń wspomagających hemostazę.³ Krwawienie powstaje wskutek bezpośredniego uszkodzenia ściany tętnicy przez koszulkę naczyniową lub prowadnik. Objawy krwawienia zaotrzewnowego pojawiają się zwykle od kilku minut do kilku godzin po zabiegu i obejmują ból i tkliwość brzucha, dodatni objaw z mięśnia biodrowo-udowego, anemizację oraz wstrząs. Depresyjna reakcja krążeniowa wymaga różnicowania ze znacznie częstszym łagodnym odruchem wazowagalnym. Badaniem rozstrzygającym w diagnostyce krwawienia zaotrzewnowego jest wykonywana w trybie pilnym tomografia komputerowa (TK). W rejestrze obejmującym ponad 26 tys. diagnostycznych koronarografii wykonanych z dostępu od tętnicy udowej odnotowano 0,18% krwawień zaotrzewnowych. Spośród tej liczby 79% chorych było leczonych zachowawczo, u 14,6% miejsce wynaczynienia zaopatrzono przezskórnie, a jedynie u 6,2% konieczna okazała się interwencja chirurgiczna.⁴