Czy istnieje optymalna dieta?
dr hab. Dariusz Włodarek
- Model diety oparty na produktach roślinnych, takich jak warzywa, owoce, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe, z dodatkiem ryb i owoców morza oraz niskotłuszczowych produktów mlecznych, zawierający płynne tłuszcze roślinne oraz małą ilość czerwonego mięsa i jego przetworów jest związany z mniejszym ryzykiem wystąpienia większości chorób przewlekłych
- W wytycznych European Society of Cardiology dotyczących prewencji sercowo-naczyniowej z 2016 r. akcentuje się przestrzeganie diety zgodnej z zasadami prawidłowego żywienia i zaznacza, że w zapobieganiu chorobom układu krążenia ważniejsze są rodzaje dostarczanych wraz z dietą kwasów tłuszczowych niż całkowita zawartość tłuszczu
Prawidłowa dieta jest sposobem odżywiania się człowieka uwzględniającym odpowiedni dobór produktów pod względem ilości, jakości i urozmaicenia, dostosowanym do potrzeb organizmu wynikających z wieku, płci, stylu życia, rodzaju wykonywanej pracy, stanu zdrowia oraz stanu fizjologicznego. Jakość diety jest pochodną doboru produktów spożywczych i technik kulinarnych użytych do przygotowania potraw. Skład diety jest jednym z najważniejszych, obok aktywności fizycznej, czynników wpływających na zdrowie i występowanie chorób niezakaźnych.
Na skład diety wpływa wiele czynników, poza dostępnością produktów nie bez znaczenia są nawyki żywieniowe, czynniki socjoekonomiczne, religijne i światopoglądowe. Wzór diety został zdefiniowany przez 2015 Dietary Guidelines Advisory Committee jako ilość, proporcja, różnorodność oraz kombinacja różnych produktów spożywczych, napojów i składników odżywczych w diecie oraz częstotliwość ich spożycia. Liczba dostępnych wzorów żywieniowych jest bardzo duża. Poniżej przdstawiono tylko niektóre z nich, najczęściej opisywane w piśmiennictwie światowym.
Dieta niskowęglowodanowa
Nie istnieje jednoznaczna definicja diety niskowęglowodanowej, a wobec jej braku diety takie są ogólnie definiowane przez ich wspólną cechę, tj. ograniczanie spożycia całkowitej ilości węglowodanów poniżej określonego progu. Definicję tej diety można uzyskać, odnosząc się do zaleceń dotyczących podaży makroskładników w diecie sformułowanych przez amerykański Institute of Medicine w 2005 r. lub w Normach Żywienia dla Populacji Polski Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie, gdzie podaż energii z węglowodanów wynosi 45-65% wartości energetycznej diety. Diety, w których zaleca się podaż węglowodanów na niższym poziomie niż 45% wartości energetycznej, można zatem uznać za niskowęglowodanowe.
