Zatorowość płucna (ZP) będąca konsekwencją zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) stanowi trzecie najczęstsze schorzenie układu krążenia – po zawale mięśnia sercowego i udarze mózgu. W ostatnich latach na całym świecie obserwuje się wzrost wskaźników zapadalności na tę chorobę połączony ze spadkiem wskaźników śmiertelności¹. Ostra zatorowość płucna (OZP) pozostaje jednak nadal trzecią najczęstszą przyczyną zgonów wśród schorzeń układu sercowo-naczyniowego.

Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Z uwagi na rozmaitość i niespecyficzność objawów, biomarkerów (troponiny sercowe, D-dimery) oraz obrazu elektrokardiograficznego podczas wstępnego procesu diagnostycznego zaleca się określenie ogólnego prawdopodobieństwa ZP z wykorzystaniem skali genewskiej (tab. 1)².

 W przypadku małego lub pośredniego prawdopodobieństwa ZP wskazany jest pomiar stężenia D-dimerów, natomiast w przypadku dużego ryzyka ZP zaleca się natychmiastowe wykonanie tomografii komputerowej tętnic płucnych (angio-TK).

Przy doborze odpowiedniej terapii konieczna jest ocena ciężkości ZP i ryzyka zgonu (tab. 2 i 3)³. Pomocne są tu echokardiografia przezklatkowa (TTE – transthoracic echocardiography) oraz skala Pulmonary Embolism Severity Index (PESI).

Do metod leczenia OZP należą antykoagulacja, systemowa bądź miejscowa tromboliza/trombektomia przezcewnikowa lub chirurgiczna embolektomia oraz mechaniczne wspomaganie krążenia.

U wszystkich chorych zaleca się leczenie przeciwkrzepliwe w celu zapobiegania przedwczesnej śmierci oraz nawracającej objawowej bądź śmiertelnej żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Standardowy czas leczenia przeciwkrzepliwego powinien wynosić co najmniej 3 miesiące. Leczenie ostrej fazy polega najczęściej na pozajelitowej terapii przeciwkrzepliwej heparyną niefrakcjonowaną (HNF), heparyną drobnocząsteczkową (HDCz) lub fondaparynuksem w ciągu pierwszych 5-10 dni. Według najnowszych wytycznych przy rozpoczynaniu doustnego leczenia przeciwkrzepliwego u pacjenta z ZP, który kwalifikuje się do terapii doustnymi antykoagulantami niebędącymi antagonistami witaminy K (NOAC – non-vitamin K antagonist oral anticoagulants), stanowią one zalecaną formę leczenia przeciwkrzepliwego. Rywaroksaban, apiksaban i dabigatran są obecnie dopuszczone do leczenia ŻChZZ.

W przypadku rozpoczęcia terapii rywaroksabanem (2 × 15 mg przez 3 tygodnie, następnie 1 × 20 mg) lub apiksabanem (2 × 10 mg przez tydzień, następnie 2 × 5 mg) leczenie doustne należy włączyć bezpośrednio lub 1-2 dni od rozpoczęcia podawania HNF/HD...