Standardy
Jak nauczyć pacjenta prawidłowej kontroli glikemii?
Dr n. med. Irmina Korzeniewska-Dyl
Monitorowanie glikemii prowadzone przez pacjenta chorego na cukrzycę, czyli samokontrola stężenia poziomu cukru we krwi, spełnia wiele funkcji koniecznych do uzyskania optymalnego i bezpiecznego wyrównania metabolicznego. Samokontrola glikemii jest integralną częścią procesu leczenia cukrzycy. Jest przede wszystkim potrzebna:
• pacjentowi, w celu nabywania doświadczenia w samodzielnej modyfikacji dawek leków, głównie insuliny, oraz w zapobieganiu hipo- i hiperglikemii w czasie różnych aktywności i zmian w diecie,
• lekarzowi, w celu podejmowania decyzji terapeutycznych w czasie wizyt kontrolnych,
• rodzinie chorego na cukrzycę, dając poczucie bezpieczeństwa w czasie leczenia bliskiej osoby.
Samokontrola jasno sprecyzowana
Zdarza się, że częsta samokontrola glikemii jest przez chorego na cukrzycę postrzegana jako wyraz jego zaangażowania w leczenie. Poza zaspokojeniem ciekawości chorego, najczęściej z typem 2 cukrzycy, dotyczącej wpływu różnych potraw na glikemię, nie daje jednak obiektywnych korzyści. Wiele obserwacji nie potwierdziło wpływu samokontroli na wyrównanie cukrzycy u chorych niestosujących insuliny.
Z kolei w przypadku niektórych pacjentów leczonych wielokrotnymi podaniami insuliny konieczność częstej kontroli glikemii bywa prawdziwą zmorą, znacznie obniżającą komfort życia.
Zalecenia dotyczące samokontroli glikemii powinny być jasno sprecyzowane już w momencie rozpoznania cukrzycy i zaopatrzenia chorego w glukometr, co odbywa się najczęściej w gabinecie diabetologicznym lub w POZ.
Podobnie jak indywidualizujemy cele wyrównania cukrzycy, u różnych chorych zalecać będziemy inną częstotliwość samokontroli glikemii, pamiętając, że może ona przełożyć się na poprawę wyrównania cukrzycy w niektórych grupach chorych, ale jest także obciążeniem ekonomicznym dla chorego i finansów publicznych (refundacja pasków). Zatem zalecenie częstych pomiarów glikemii musi być uzasadnione.
Metoda prawidłowego mierzenia stężenia glukozy
Badanie glukometrem polega na nakłuciu opuszka palca, najlepiej w jego bocznej części, co jest mniej bolesne, a następnie przeniesieniu krwi na pasek. W ciągu kilku sekund, dzięki reakcjom chemicznym zachodzącym na pasku, glukometr wyświetla wynik stężenia glukozy we krwi. Aby badanie poziomu glukozy było przeprowadzone prawidłowo, należy pacjenta poinformować o następujących zasadach:
1. Przed pomiarem należy umyć ręce w ciepłej wodzie z mydłem, które nie zawiera środków dezynfekujących.
2. Podczas mycia rąk masować opuszek palca, aby doprowadzić do niego świeżą krew.
