Wytyczne
Astma – najnowsze wytyczne GINA
O zmianach w zaleceniach z prof. dr. hab. med. Markiem Kulusem, prezydentem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, kierownikiem Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WUM, rozmawia Agnieszka Fedorczyk
MT: Jakie zmiany w zaleceniach wprowadziła GINA?
Prof. Marek Kulus: Kluczową zmianą jest wczesne wprowadzenie leczenia przeciwzapalnego – tak szybko, jak to tylko możliwe, czyli zaraz po rozpoznaniu. Niezwłoczne wprowadzenie terapii przeciwzapalnej ma na celu zapobieganie rozwojowi okaleczenia dróg oddechowych w późniejszym okresie. Leczenie przeciwzapalne bez obaw może wdrożyć lekarz rodzinny lub POZ. Oczekiwanie pacjenta na wizytę u specjalisty jest zbędną zwłoką. Konsultacja pomiędzy lekarzami POZ a specjalistami jest potrzebna, powinna się odbywać w sposób cykliczny i zaplanowany.
GINA – Global Initiative for Asthma (Światowa Inicjatywa dla Astmy)
Nad uaktualnianiem wiedzy o astmie, koordynacją badań i publikowaniem ich wyników, tworzeniem zaleceń diagnostycznych i leczniczych czuwa od 1993 roku grupa ekspertów zrzeszonych w organizacji GINA.
12 kwietnia 2019 roku GINA opublikowała aktualizację zaleceń na temat leczenia astmy.
Astmę definiuje historia objawów ze strony układu oddechowego, takich jak:
● świszczący oddech,
● duszność,
● ucisk w klatce piersiowej,
● kaszel.
Występowanie i intensywność objawów zmieniają się w czasie, wraz ze zmiennym ograniczeniem wydechowego przepływu powietrza.
MT: Czy zmieniło się podejście do leczenia astmy najłagodniejszej?
M.K.: W przypadku astmy najłagodniejszej, którą kiedyś nazywaliśmy astmą sporadyczną (epizodyczną), gdy objawy występują rzadko, do tej pory zalecenia mówiły, by w takich sytuacjach zalecać leki rozkurczające doraźnie i nie stosować leczenia przewlekłego. Dyskusja na temat włączania leków przeciwzapalnych toczyła się od wielu lat i w aktualnych wytycznych została podsumowana. Objawy astmy są wyrazem przewlekle toczącego się zapalenia i w tej chwili należy włączać leczenie przeciwzapalne wraz z leczeniem interwencyjnym (niwelującym objawy obturacyjne).
GINA mówi o tym, by nie oddzielać tych dwóch procesów. Jeżeli interweniujemy w astmie epizodycznej, leczenia nie należy przerywać, tylko stosować je stale.
Jak leczyć astmę?
1. Podstawą leczenia są leki przeciwzapalne – glikokortykosteroidy wziewne (ponadto stosuje się leki rozkurczające oskrzela). Jeżeli nie dopuścimy do sytuacji, gdy będą konieczne wysokie dawki tych leków, ich działanie niepożądane jest niezauważalne.
2. Przy wysokich dawkach i stosowaniu tych leków drogą doustną (tzw. glikokortykosteroidy systemowe) objawy niepożądane mogą być dużo poważniejsze.
3. Tym pacjentom możemy zaproponować leki biologiczne.
